(از شرح قيصرى ص 41) و كلمت اينجا بر سه اصل است،يكى علم،ديگر ارادت،سوم حكمت.

اول سبق علمست پيش از ذكر كه ميبايد كرد،ديگر سبق ارادت است آنچه دانست كه بايد كرد،خواست كه كند.

سبق سوم حكمت است،آنچه كرد، راست كرد و بسزا كرد.

و بدان كه الله را حاجت بمدت نيست كه مدت علتست و او را در كرد،علت نيست او را ناآمده نقد است و گذشته ياد،آن توئى كه از ناآمده ببايد انديشيد و گذشته ياد بايد آورد و حاضر نگه بايد داشت.

او را جل جلاله گذشته ياد نبايد آورد كه آن در علم اوست و از ناآمده انديشه نبايد كرد كه آن در حكم اوست و حاضر نگاه نبايد داشت كه در ملك اوست.

از ازل تا ابد باو كم از يك نفس و صد هزار باو كم از يك ساعت،دى و فردا بنزديك او نيست،او در عزت دائم است.

و بقدرة خويش قائم جل جلاله و عظم شانه.

پير طريقت گفت:از كجا باز يابم آن روز كه تو مرا بودى و من نبودم،تا باز بآن روز برسم،ميان آتش و دودم،ور بدو گيتى آن روز را باز يابم برسودم، و ربود تو دريابم به نبود خود خوشنودم.

(عده ج 8 ص 315) هر چه خواهد روان عيان گردد
هر چه گويد چنين،چنان گردد
و اين كلمة الحضرة است كه فرمود «إِنَّمٰا أَمْرُهُ إِذٰا أَرٰادَ شَيْئاً أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ» (رسائل ج 3 ص 34)

كَلِمَۀ طَيّبه

-(اصطلاح عرفانى) مأخوذ از قرآن كريم است كه فرمود مَثَلاً كَلِمَةً طَيِّبَةً كَشَجَرَةٍ طَيِّبَةٍ أَصْلُهٰا ثٰابِتٌ وَ فَرْعُهٰا فِي السَّمٰاءِ تُؤْتِي أُكُلَهٰا كُلَّ حِينٍ بِإِذْنِ رَبِّهٰا وَ يَضْرِبُ اللّٰهُ الْأَمْثٰالَ لِلنّٰاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَذَكَّرُونَ.

كَلِمَۀ كُن

-(اصطلاح عرفانى)كه فلاسفۀ اسلام نيز بكار برده‌اند و مراد از كلمۀ كن امر ابداعى و تكوينى و وجود منبسط است چنانكه گويند بواسطۀ كلمۀ كن نورى تمام موجودات بر سبيل وجود ابداعى دفعة واحده از ذات حق صادر شده‌اند (از اسفار ج 3 ص 97).

«قال بعض العارفين اول كلام شق اسماع الممكنات كلمة وجودية فما ظهر العالم إلا بالكلام بل العالم كله اقسام الكلام» (اسفار ج 3 ص 97)

كُلّى

-(اصطلاح منطقى)از بيان فرق ميان ميان كل و كلى معلوم شد كه كلى مفهومى است ذهنى كه عنوان براى افراد و انواع زيادى است و وصف اضافى است كه عارض بر ماهيات ميشود و تمام اين ماهيات را اين صفت هست و موقعى اين صفت از قوت بفعل ميآيد كه افراد آن حادث شوند اين نوع كلى كه عبارت از مجرد مفهوم و وصف اشتراك بين كثيرين است كلى منطقى گويند و گاه معروض اين وصف را از كلى ميخواهند