طبيعت ارسطو شرحى نوشته است،در مسائل منطقى و مقولات رسائلى دارد.

در تقريب بين مشائيان و متكلمين كتابى نوشته است،در فقه كتابها و رسائلى دارد.وى در عين حال كه متهم به الحاد و زندقه شد و در شرح خود بر ارسطو از حد فلسفۀ محض خارج نشده است مع ذلك كتاب(التقريب بين المشائيان و المتكلمين و فصل المقال فيما بين الحكمة و الشريعة من الاتصال)او حاكى از توجه وى است به مسائل كلامى.

وى در كتاب اخير فرق مختلف معتزلى، باطنى،حشويه و اشعرى را مورد نقد و بحث قرار داده است.بر غزالى عيب گرفته است و كتاب«تهافت التهافت»را بر رد كتاب«تهافت الفلاسفۀ»غزالى نوشته است.

كلام مدوَّن

مباحث اهل جدال و كلام و مذهب اعتزال بدوا بطور پراكنده و غير مدون مطرح مى‌شد و چنانكه اشارت رفت كلمات قرآنى را كه مربوط به خلقت و آفرينش جهان و صفات خدا بود مانند:قديم،عليم، قاهر،قوى،رحيم و بالاخره ساير اسماء الحسنى را مورد بحث و جدال قرار ميدادند به اضافۀ مسألۀ نبوت عامه و خاصه و جز آنها.

لكن متدرجا اين مسائل را بصورت رساله‌هائى درآوردند.گويند:و اصل ابن عطا و ابى هاشم رساله‌هاى متعددى نوشته‌اند كه از بين رفته است.اكنون بعضى از كتب كلامى را بشرح زير بر مى‌شماريم:

درة التنزيل و غرة التأويل،محمد بنعبد الله اسكافى(240 ه‌).

الانتصار و الرد على ابن الراوندى- الملحد،ابو الحسين عبد الرحيم الخياط (300 ه‌).قاهره،1344.

تأويل مختلف الحديث فى الرد على اعداء اهل الحديث.-ابن قتيبه(376 ه‌).قاهره 1344 ه‌.

الابانه فى اصول الديانه،ابى الحسن الاشعرى(330 ه‌). حيدرآباد...

احتجاج طبرسى(متوفى 620).تهران 1302.

اربعين فى اصول الدين،ابو حامد غزالى، قاهره...

ارشاد الطالبين فاضل،مقداد،بمبئى 1303 ه‌.

احتجاج،سعد بن ابراهيم اشعرى، (متوفى 301).

احتجاج،خطيب بغدادى(متوفى 463 ه‌).

مقالات الاسلاميين،ابو الحسن اشعرى،استانه 1349 ه‌.

رساله فى استحسان الخوض فى الكلام، ابو الحسن اشعرى حيدرآباد 1323 ه‌.

الفرق بين الفرق،عبد القاهر بغدادى اشعرى(429 ه‌).قاهره 1328.

الاقتصاد فى الاعتقاد،ابو حامد غزالى (505 ه‌).قاهره 1327 ه‌.

المنقذ من الضلال،ابو حامد غزالى قاهره 1322.

ارشاد،امام الحرمين جوينى.مصر 1950 م.

الاعتصام،ابراهيم بن موسى اللخمى الشاطبى الغرناطى.