و آيات بسيارى ديگر كه كلمۀ كتاب در آنها مذكور است.
كِتابَت
-(اصطلاح فقهى و منطقى) عبارت از عقدى است بين مولى و مملوك او بر اين معنى كه مملوك مال معين و معلومى را در مقابل آزادى خود بمولى بدهد و اين يا مطلق است يا مشروط در كتابت مطلقه هر اندازه از مال معلوم را داد در مقابل آن يك قسمت آزاد ميشود و در مشروط بايد تمام مال مورد رضايت طرفين را بدهد تا آزاد شود كتابت از عقود مستقله است و لازم الطرفين است در اسلام اين امر مستحب است و در صورتى كه مملوك مطالبه كند استحباب آن مؤكدتر است و ايجاب آن«كاتبتك على ان تؤدى الى كذا فى وقت كذا او اوقات كذا فاذا اديت فانت حر»و قبول«قبلت و شبه آن» (از شرح لمعه ج 2 ص 169-صيغ العقود ص 128-كشاف 1242) در معنى منطقى ناصر خسرو گويد:
كتابت از جملگى حيوان بمردم مخصوص است و حيوان بىنطق را با مردم هم اندر گفتار و هم اندر صنعتها شركتاند و اندر كتابت شركت نيست اما شركت حيوان ديگر با مردم اندر گفتار چنانست كه مر بيشتر حيوان را هر يكى را بانگى هست كه آن بانگ خاصه مر او راست و آن بانگاز او بمنزلۀ نطق است از مردم و نيز بيشتر از حيوان سخن آنست كه بوقت شادى و ايمنى چنان آواز دهند كه بوقت ترس و درماندگى ندهند (از زاد المسافرين ص 12)
كِتابِ إلهى
-(اصطلاح فلسفى)عقول و نفوس مجرده از جهت آنكه عالم بمبادى خود و آنچه صادر از آنها است ميباشد مظاهر علم الهى و كتب الهىاند و مجموعه موجودات عالم را نيز كتاب الهى گويند كه مرقوم است در آن كليۀ امور«او بالكتاب الالهى الذى هو مجموع الموجودات اذ هو كتاب الله الاعظم و كل جوهر من الجواهر حرف من الحروف و كل عرض من الاعراض نقطة و اعراب لذلك الحرف» (مجموعه دوم مصنفات پاورقى ص 244).
كِتابِ الْواحِ سَماويَّه
-رجوع بلوح شود.
كِتابُ اللّه
-(اصطلاح فلسفى)عالم وجود را گويند رجوع بكتاب الهى شود.
كِتابِ أَعْظَم
-(اصطلاح فلسفى)رجوع به كتاب الهى شود.
كِتابِ تَفْصيلى
-(اصطلاح فلسفى) مراد از كتاب تفصيلى مجموعه موجودات عالم خلق و امر است كه همۀ آنها مراتب تفصيل عالم الهىاند و هر مرتبت ما فوق مرتبت اجمالى مادون و مرتبت مادون تفصيل ما فوق است و باصطلاح عرفاء مرتبت اسماء و صفات و افعال حق تعالى ميباشند كه هر يك بر حسب مراتب وجودى خود مرحلۀ تفصيل ذات حقاند.
«و كذلك جميع ما فى العالمين الامر و الخلق كتاب تفصيلى لما فى عالم الالهى
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 3 صفحه : 1566