responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 3  صفحه : 1530

تخيل و رويت به خودى‌خود و بدون آنكه شوق و اشتياق به آنچه احساس يا تخيل و يا دانسته مى‌شود مقترن شود كافى در فعل خود نبوند.زيرا اراده عبارت از اين بود كه انسان بواسطۀ قوت نزوعيه بسوى مدرك خود گروش و تشوقى يابد و تشوقى حاصل كند.

پس هرگاه بواسطۀ قوت نظرى علم به سعادت حاصل كرد و آن را غايت و نتيجۀ كار خود قرار داد و بواسطۀ قوت نزوعيه اشتياقى بدان حاصل كرد.و بواسطۀ قوت انديشه آنچه بايد مورد عمل قرار گيرد تا بواسطۀ آن(عمل بدان)و به كمك متخيله و حواس نيل بدان حاصل شود استنباط كرد و سپس بوسيلۀ آلات قوۀ نزوعيه اقدام بانجام آن گونه افعال نمود آن گاه است كه افعال آدمى همه خير و زيبا بود و لكن اگر سعادت را نشناخت و يا دانست و آن را غايت مشتاق اليه خود قرار نداد و بلكه چيزى ديگر را جز آن[آنچه فى الواقع سعادت است]غايت قرار داد و بواسطۀ قوت نزوعيه بدان امر اشتياق و گروش حاصل كرد و بواسطۀ قوت رويت آنچه بايد مورد عمل قرار گيرد تا بواسطۀ آن[عمل بدان]و به كمك حواس و متخيله وصول بدان ممكن گردد استنباط كرد و سپس بواسطۀ آلات قوت نزوعيه آن گونه افعال را انجام داد در اين صورت همۀ افعال انسان[اين انسان]شر و نازيبا بود.

(رجوع بترجمۀ آراء اهل مدينه فاضله ترجمه نگارنده ص 182-200)

قواى خادمه

-(فلسفى،اخلاقى) رجوع بقواى حساسه و حاسه و قوا شود.

قواى خمس

-مراد از قواى خمسحواس خمس است رجوع به حواس خمس شود (اخوان ج 2 ص 328).

قُواىِ رُوحانى

-مراد قواى پنجگانه باطنى است كه حواس خمس باطنى گويند (رسائل ج 2 ص 349).

قُواىِ رَئيسَه

-(فلسفى،اخلاقى) رجوع به قواى حساسه شود.

قُواى سَبْع

-(اصطلاح فلسفى)مراد از قواى سبع متعاونه كه منشأ افعال جسدانيه‌اند قواى جاذبه،ماسكه،هاضمه، دافعه،غاذيه.مصوره و ناميه است.

(اخوان ج 2 ص 329).

قُواىِ طَبيعى

-(فلسفى) منظور نيروهاى متوافق و متضاد اركان و مواليد است و نيز آثار و خواص طبايع اركان‌اند كه البته اخوان الصفا از آن آثار و خواص انواع و مواليد گاه بنام نفوس جزئيه از آنها ياد كرده‌اند (رجوع شود برساله پنجم از جسمانيات ص 130)

قُواىِ ظاهِرى

-(اصطلاح فلسفى) مراد حواس خمس جسمانى و ظاهره است در مقابل قواى باطنى (از مبدأ و معاد صدد ص 174).

قُواىِ فَعّالۀ سَماويَّه
قُواىِ فَعّالۀ فَلَكيَّه

(اصطلاحات فلسفى)مراد قواى فعاله افلاك است كه موجب حركات و تبدلات و فعل و انفعالات ارضى و پديد آمدن مواليد ثلث است.

(شفا ج 2 ص 642-رسائل صدرا ص 210).

قُواىِ نَباتى

-(اصطلاح فلسفى)قواى

نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 3  صفحه : 1530
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست