و شوق مر آن چيز را بوده باشد و باشد كه نبوده باشد (ترجمه اشارات ص 144 و رجوع به شفا ج 1 ص 325-كشاف ص 1121- رسائل صدرا ص 244 و تفسير ص 727 شود).

فكر در فلسفه علاوه بر معانى مذكوره بر دو معناى ديگر اطلاق شده است.رجوع به تفكر شود.

در عرفان انديشه و در اصطلاح فكر و انديشه كردن در آيات خدا است كه از و معرفت زايد و ذكر كردن در نعم خداست كه ازو محبت زايد و فكر كردن در وعده‌هاى- خداست كه ازو رغبت زايد در طاعت و فكر در وعيد و عقاب خداست كه از آن ترس از مخالفت زايد.

(طبقات ص 28).

فَكَّه

-(هيئت و نجوم) فكه را اكليل شمالى هم نامند و يكى از صور كواكب شمالى بود واقع بين عواء و جاثى و آن را قصعه هم نامند يا قصعة المساكين و قصعة الصعاليك و بفارسى كاسۀ درويشان گويند و از ستارگان آن بود نير الفكه نام اين صورت يا ستاره در ادبيات بسيار آمده است و در سنت‌هاى شرقى انعكاس دارد

فَلسَفَه

-(اصطلاح فلسفى)كلمۀ فلسفه يونانى الاصل و مشتق از فيلا سوفيا يعنى محب حكمت است.

اخوان الصفا گويند:ابتداء فلسفه دوست داشتن دانشها بود و وسط آن شناخت حقايق موجودات بود بر حسب قدرت انسانها و پايان آن عمل به گفتار بود يعنى عمل موافق با علمدر جهت كمال ممكن.

(از رسائل اخوان رسالۀ اول ص 23 رجوع شود به طبقه بندى علوم و ملل و نحل شهرستانى ص 155) ه‌-فلسفه عبارت از وسيله‌ايست براى آنكه انسان را عالم عقلى مشابه با عالم وجود عينى گرداند.

افلاطون گويد:فيلسوف كسى است كه هدف او رسيدن بمعرفت امور ازلى يا معرفت حقايق اشياء باشد.

رواقيان غايت فلسفه را حيات عملى مى‌دانستند.

در آغاز امر فلاسفه و متفكران يونانى توجه و نظر خود را به فكر كردن در اطراف جهان محسوس و ماده و ماديات معطوف كرده‌اند و همواره سعى نموده‌اند كه حقايق عالم را از آن راه توجيه و تفسير نمايند.

صدر الدين گويد: پايه‌گذاران فلسفه طالس ملطى و بعد انكساكورس و انباذقلس و فيثاغورس و سقراط و افلاطون هستند كه خميرۀ فلسفه بدست آنها درست شده است.

اخوان الصفا گويند علوم فلسفى بر چهار قسم‌اند 1-رياضيات 2-منطقيات 3-طبيعيات 4-الهيات.و گويند غرض فلاسفه از علوم رياضى سلوك بطرف علوم طبيعى و نيل و ترقى بعلوم الهى است كه نهايت غرض حكمت است (اخوان ج 1 ص 47،23-رجوع شود بدستور ج 3 ص 36،43-اسفار ج 2 ص 102،184-تفسير ص 160)

فلسفه اولى

-(اصطلاح فلسفى) فلسفۀ الهى و فلسفۀ اعلى را فلسفۀ اولى