كه در بدن و تحت جناح است نعام گويند و آن دگر كه به جنوب مايل‌تر است مركب گويد و آنكه از دو ستاره كه در زانوى راست بدن و مايل‌تر به شمال بود سعد مطر گويند و از دو ستارۀ كه در سينۀ آن واقع است آنكه مقدم است سعد البارع گويند و از دو ستارۀ كه واقع در گردن آن بود آنكه مقدم است سعد الهمام نامند و از آن دو ستارۀ كه متقاربند و واقع در سر آن آنكه شمالى است سعد البهام گويند و سعد البهائم هم آمده است.

(از صور كواكب ص 124)

فَرْطُوس

-(اصطلاح نجومى)بفتح فا و سكون راء و ضم طاء.

نام ستاره‌ايست و هم نام ملك موكل امواج است اين اصطلاح از اسرائيليات است.

فَرْض

-(اصطلاح اصولى و فقهى) فرض در لغت تقدير است و قطع و گاه بمعنى تجويز است يعنى حكم بجواز و در اصطلاح فقها واجب را گويند و آنچه مكلف را در تركش عقاب باشد و بر فعلش مثوبت.

(از كشاف ص 1124)

فَرضِ كفائى

-رجوع بواجب كفائى شود.

فَرْع

-(اصطلاح ادبى و فقهى) فرع در برابر اصل است فروع فقهى در برابر اصول و قواعد فقهى ست.

فَرْق

-(اصطلاح عرفانى)فرق در مقابل جمع است و اشارت بخلق است بدون حق.

بعضى گويند بمعناى مشاهدۀ عبوديت است و صفت حيات الهى را نيزگويند.

و گويند«فرق»آنست كه بتو نسبت داده شود و«جمع»آنست كه از تو سلب شود باين معنا كه امور كسبى بنده فرق است و آنچه از طرف حق است جمع است و هر كه تفرقه نداشته باشد بندگى ندارد و هر كه جمع ندارد،معرفت ندارد زيرا تفرقه شريعت و جمع حقيقت است بحكم إِيّٰاكَ نَعْبُدُ اثبات تفرقه است باثبات بندگى و بحكم وَ إِيّٰاكَ نَسْتَعِينُ طلب جمع است،تفرقه آغاز ارادت است و جمع انجام آن.

(تاريخ تصوف 642).

مظفر كرمانى گويد:

فرق قبل الجمع فرق اهل جمع
عين فرق آن حجاب عين جمع
آنكه جانش گشت اندر جمع غرق
عين جمعش شد حجاب عين فرق

فُرقان

-(اصطلاح عرفانى)فرقان كنايت از علم تفصيلى است كه فارق ميان حق و باطل است و قرآن علم اجمالى لدنى است كه جامع حقايق است.

(اصطلاحات شاه نعمت اللّه ص 56) رو بفرقان حق ز باطل كن جدا
تا كه باشى عارف هر دو سرا
حافظانه جامع قرآن بخوان
مجمع جمله خلايق را بدان
علم تفصيلى بود فرقان تمام
علم اجمالى است قرآن و السلام

فُرقَت

-(اصطلاح عرفانى)عبارت از احتجاب بخلق است:حضرت رسول فرمودند

«عرضت على ذنوب امتى و ما يلقى بعضهم من ظلم فسالت اللّه الشفاعة فاعطانيها