responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 3  صفحه : 1394

مر صور را رو نمايد از كرم
تا مدد گيرد ازو هر صورتى
از كمال و از جمال و قدرتى.

فاعِلِ مُقَيَّد

-(اصطلاح فلسفى) مقابل فاعل مطلق است.

(تهافت التهافت ص 180)

فاعِلِ ناقِص

-(اصطلاح فلسفى) فاعل ناقص فاعلى است كه صدور فعل از او مسبوق بمقدمات و امورى چندى باشد و بعبارت ديگر حصول اثر از آن منوط و متوقف بر حركات و معدانى چند باشد در مقابل فاعل تام كه بدون معدات و امور ديگر منشأ صدور فعل باشد.

(اسفار ج 1 ص 164)

فاعِلَة

-(اصطلاح فلسفى)يكى از قواى محركه است و آن قوت محركه عضلات است بطرف فعل رجوع شود به اجماع و اراده و مقدمات فعل و(دستور ج 3 ص 11).

فَتح

-(اصطلاح عرفانى)و فتح در لغت بمعنى باز كردن و مقابل غلق است و بمعنى شروع و ابتداء در هر كارى است و در اصطلاح فتح ظهور بكمال علمى و غيره است و آنچه منفتح شود بر عبد از مقام قلب و ظهور صفاء آن و كمالات آن در موقع قطع منازل نفس.و فتح بر دو قسم است يكى فتح در نفس كه معطى علم تام است عقلا و نقلا و ديگرى فتح روح است كه معطى معرفت وجود است و آنچه فتح ميشود اگر روحى از ارواح يا عينى از اعيان باشد مشاهدۀ قلبيه نامند و بمثابه آفتاب است كه آسمانها و زمين را روشن ميكند (از شرح قيصرى ص 35-مصباح الانس ص 15).

فالِقُ الإصْباح

-(عرفانى).فيض اقدس حق و كنايت از هشيارى بعد از سكر است.

مولانا چونكه نور صبح دم سر بر زند كركس زرين گردون پر زند
فالق الاصباح اسرافيل وار جمله را در صورت آرد زان ديار
روحهاى منبسط را تن كند هر تنى را باز آبستن كند
تا ازين طوفان بيدارى و هوش وارهيدى اين ضمير چشم و گوش
كه فيوضات و بركات حق دائم است.

و بهر حال فتح،بر دو قسم است يكى فتح در نفس كه معطى علم تام است عقلا و نقلا و ديگر فتح روح است كه معطى معرفت وجودست،آنچه فتح ميشود اگر روحى از ارواح يا عينى از اعيان باشد«مشاهدۀ قلبيه»نامند و بمثابۀ آفتاب است كه آسمانها و زمين را روشن ميكند.

(از شرح قيصرى ص 35).

فَتحِ باب

-(اصطلاح نجومى) ابو ريحان گويد:

هر آن دو كوكب كه خانه‌هاء ايشان بمقابلۀ يكديگرند چون ميان ايشان اتصال بود او را فتح باب خوانند اى گشادن در.

پس اتصال قمر يا آفتاب بزحل را فتح باب خوانند دليل باران و برف آمدن اتصال زهره بر مريخ فتح باب باران و سيل و تگرگ و رعد و برق بود و عطارد بمشترى فتح باب بادها.

(رجوع شود به التفهيم ص 498)

فَتْحِ قَريب

-(اصطلاح عرفانى)فتح قريب،ظهور بكمالات روحى و قلبى است

نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 3  صفحه : 1394
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست