responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 2  صفحه : 967

اعراض از چيزى كه خارج از ذات او است از اعراض و اغراض ظاهره اولا و از اغراض باطنه ثانيا و از هر چه غير حق است ثالثا و متضمن رجا و رغبت است.

در حاشيه شرح رساله قشيريه است كه «الجوع طعام الزاهدين».

(از اربعين غزالى ص 209-حاشيه شرح قشيريه ص 176).

غزالى گويد:زهد انزواء از دنيا از روى ميل و رغبت است با قدرت بر آن.

(از اربعين غزالى ص 209-حاشيه بر شرح قشريه ص 176) اخوان الصفا گويند:زهد ترك توجه بدنيا و علائق مادى و اعراض از تمام امورى است كه انسان را از توجه بمبدأ المبادى باز دارد.

(از دستور ج 2 ص 158-اخوان ج 4 ص 104 و رجوع به فرهنگ مصطلحات عرفا تأليف نگارنده شود).

و گفته شده است كه زهد اين است كه توجه بمألوفات دنيا نداشته باشى.و در خبر است كسى كه از دنيا اعراض كند قلب او محل ورود انوار و تجليات الهى گردد.

شبلى گويد.«تحويل القلب من الأشياء الى رب الأشياء»(طبقات ص 341).

و گفته‌اند«الصوفى برؤيته و الزاهد بنفسه» (طبقات ص 428).

رازى گويد.«الزهد ثلاثة اشياء،القلة و الخلوة و الجوع»(طبقات ص 113).

و گفته‌اند«اصل الزهد الرضاء عن الله» (طبقات ص 15).

حسين منصور را از«زهد»بپرسيدند گفت:تنعم دنيا بگذاشتن زهد نفس است و نعيم آخرت بگذاشتن زهد دلست و بترك خويشتن بگفتن درين راه زهد جانست، آنها كه در دنيا زاهد شدند در سراى رضوان فرود آمدند آنها كه در بهشت زاهد شدند، بحظيرۀ قدس فرود آمدند و آن طايفه كه در خودى‌خود زاهد شدند،ايشان را سيلاب وادى لا اله الا الله در ربود.

در اين سراى از ايشان خبر نه،در آن سراى ايشان را اثر نه،در سراى پردۀ غيرت فرود آمدند و در قبۀ قرب صمديت ايشان را بار دادند.

زِيادَت و نُقصان

-(در سير ستارگان) (اصطلاح اهل هيئت و نجوم)و زيادت و فزونى در حركات ستارگان را گويند.

اين افزونى و كمى بدو گونه است.يكى بحسب جايگاه از فلك اوج و تدوير،و ديگر بحسب جايگاه از افق.و نخستين گونه را بسيار لون است.يكى از آن، فزونى است اندر رفتن.و اين چنانست كه چون رفتن ستاره بيشتر بود از رفتن ميانه، او را زائد فى المسير خوانند.و اگر از وى كمتر بود ناقص فى المسير خوانند.وز آن، افزونى است بعدد.و اين چنانست كه تعديلهاى ستارگان بجدولها در نهاده است برابر عددها بدو سطر،يكى همى‌فرودآيد تا شش برج و ديگر همى‌برآيد از شش برج تا تمام دوازده برج.و چون تعديل خواهى ستدن و چيزى اندر آن دو سطر اندر آرى،اگر بسطر نخستين افتد زائد فى العدد نام كنند و بدوم ناقص فى العدد.وز آن،افزونى است به تعديل.و اين چنانست كه چون تعديل

نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 2  صفحه : 967
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست