responsiveMenu
فرمت PDF شناسنامه فهرست
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 2  صفحه : 901

رَبُّ الأرباب

-(اصطلاح عرفانى) رب الارباب ذات حق است باعتبار اسم اعظم و تعين اول كه منشأ تمام اسماء و صفات است و غاية الغايات است تمام توجهات بدو است و تمام اشارات بدان.

(از كشاف ص 561)

رَبِّ اعيانِ ثابِته

-(اصطلاح فلسفى) وجود هر گاه باعتبار و بشرط ثبوت صور علمى گرفته شود،رب اعيان ثابته نامند.

(شرح قيصرى ص 10)

رَبِّ حال

-(اصطلاح عرفانى)هر كسى در هر حالتى كه باشد بر حسب مقتضاى وقت خاص او را صاحب آن حال گويند چنانكه گويند صاحب وجد و صاحب كشف و...

(از لمع ص 356)

رَبِّ عَقلِ اول

-(اصطلاح فلسفى) وجود را اگر بشرط كليات اشياء اعتبار كنند مرتبت اسم الرحمن و رب عقل اول نامند كه لوح قضا و ام الكتاب و قلم اعلى است.

(از شرح قيصرى ص 10)

رَبط

-(اصطلاح فلسفى)نسبت ميان دو امرى كه يكى موضوع و ديگرى محمول باشد ربط ميگويند كه سبب بستگى ميان آن دو مى‌گردد چنانكه گفته شود«انسان ناطق است»يا«حيوان ناطق است»كه ناطق نسبت داده شده است بانسان و همان نسبت را رابط ميگويند و يا آنچه سبب اين نسبت شده است رابط ميگويند.

رَبطِ حادِث بقَديم

-(اصطلاح فلسفى) يكى از مسائل مهم فلسفى كه انظار و افكار فلاسفه را بخود مشغول كرده است چگونگى ربط و ارتباط حادث بقديم است براى روشن شدن مسأله ناچاريم كه مقدمات چندى را يادآور شويم.

يكى از اصول مسلم فلسفى لزوم سنخيت ميان علت و معلول است اين قاعده يعنى لزوم مناسبت و سنخيت ميان علت و معلول از قواعدى است كه قابل خدشه و انكار نمى‌باشد همان طور كه اصل قاعدۀ عليت و معلوليت در موجودات عالم قابل انكار نيست و از امور مسلمه است زيرا معلول از رشحات و پرتوى از علت خود است و بقول فلاسفه معلول ظل علت است و ظل با ذى الظل بايد تناسب و سنخيت داشته باشد و بنا بر اين علت قديم نتواند علت براى حوادث باشد و يا حوادث نتواند كه مستند به علت قديم و معلول قديم بالذات باشند و مسلم است كه اين مسأله بعد از فراغ از اثبات وجود قديم ثابت ازلى مطرح مى‌گردد.

اصل ديگر توحيد ميان علت و معلول است كه گفته‌اند«الواحد لا يصدر عنه الا الواحد»كه از علت واحدۀ بوحدت حقيقى نتواند زياده از يك معلول صادر شود اين مسأله در محل خود روشن خواهد شد.

در مورد چگونگى ارتباط حوادث بقديم بعضى حركت دوريۀ فلكيه را رابط ميان حوادث بقديم دانسته‌اند.

«فالحكماء قائلة حركة دورية فلكية تجددت نسبتها اى ذات الحركة ثبت اذ قالوا فى كل حركة امر واحد بسيط مستمر و هو التوسط بين المبدأ و المنتهى راسم لامر ممتد هو الحركة بمعنى القطع فذلك التوسط امر ثابت دائم باعتبار ذاته انما التجدد باعتبار نسبته الى الحدود المفروضة فيما فيه الحركة فالحركة من حيث الذات اعنى

نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر    جلد : 2  صفحه : 901
   ««صفحه‌اول    «صفحه‌قبلی
   جلد :
صفحه‌بعدی»    صفحه‌آخر»»   
   ««اول    «قبلی
   جلد :
بعدی»    آخر»»   
فرمت PDF شناسنامه فهرست