و تخاريان اين را نشان گشتن هوا دارند بسرما.

و خزان خاصه روز هژدهم بود از ماه شهريور.و خزان عامه روز دوم از مهر ماه.

و هر دو عيداند.و پندارى كه از بهر آغاز چرخشت است و فشردن انگور.

(رجوع شود به التفهيم ص 268)

خَزائِن يازده‌گانه

-(اصطلاح فلسفى) مراد دماغ،نخاع،ريه،قلب،كبد،طحال، مرارت،معده،امعاء،كليتين،انثيين است.

اين تقسيم‌بنديها را اخوان الصفا در مقام بيان تركيب جسد و چگونگى اخلاط بدن و مزاج طبايع كرده‌اند.

(از اخوان ج 2 ص 321)

خَزائِنُ الله

-(اصطلاح عرفانى) خزائن الله در سخنان صدرا بمعناى حقايق كليۀ عقليه بكار برده شده است كه در مرتبت جمعى واجد تمام صور موجودۀ كائنه در عالمند و مراد از خزائن عالم عقول و قضاء الهى است.

(از اسفار ج 4 ص 30-رسائل صدرا ص 282)

خَزل

-اين اصطلاح عروضى است و اجتماع اضمار وطى بود رجوع به اضمار وطى شود(از دره نجفى ص 22)

خَزينَۀ اسرار

-(اصطلاح عرفانى) مراد خزائن وجود و منبع فيوضات الهى است كه فرمودند «وَ عِنْدَهُ مَفٰاتِحُ الْغَيْبِ» كليد خزينۀ اسرار فطرت محمد مرسل بنزديك حق است،اسرار ربوبيت او را به نعت كرم در مهد نبوت اندر قبۀ غيرت بپرود و اسرار فطرت و عزت وى از خلق بپوشيد، زان گونه شرابها كه او پنهان دارد.يك ذره بصد هزار جان نتوان داد،آرى مادر آن خزينۀ اسرار فطرت و محبت وى مهرى بر نهاديم و طمعها از دريافت آن باز بريديم.

اى مه بر آمدى و تابان گشتى گرد فلك خويش خرامان گشتى
چون دانستى برابر جان گشتى ناگاه فرو شدى و پنهان گشتى
(از عده ج 5 ص 385).

خَستِه دل

-(اصطلاح عرفانى) واماندۀ طريقت.

خُسرُوان

-(اصطلاح عرفانى)اوتاد و ابدال را گويند:

خسروان قبلۀ حاجات جهانند ولى سببش بندگى حضرت درويشانست

خَسيس

-اين اصطلاح فقهى است و پست و فرومايه بود و در باب بيع آنچه بهايش كم باشد،در مقابل نفيس و در بعضى از كتب شافعى خسيس را مادون حد نصاب سرقت دانند(از كشاف ج 1 ص 463)

خَزانِ خاصّه

-( گاه‌شمارى)رجوع به خزان شود.

خُشُوع

-(اصطلاح عرفانى)خشوع يعنى خمود و ركود و بى‌حركت.زمين خاشعه يعنى زمينى كه او را حركتى نباشد و مراد تواضع و فروتنى است با خلق خدا و در هم شكستن بت نخوت و غرور است.

(دستور ج 2 ص 75)و رجوع به فرهنگ مصطلحات عرفا شود.

فارابى در بيان معنى خشوع و اقوال مختلف و اينكه پارۀ از منحرفان اجتماعى