نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 723
سين و سوف را گويند.
حُروفِ تَوقيع
-(اصطلاح ادبى) كلمۀ«قد»را حرف توقيع گويند رجوع به قد شود.
حُروفِ جارَّه
-(اصطلاح ادبى) حروف حاره يا جر در زبان عرب بنا بر مشهور هفده حرف مىباشند كه اگر بر سر اسمى واقع شوند آن را مجرور گردانند و اين حروف عبارتند از«من،إلى،حتّى،خلا، حاشا،عدا،فى،عن،على،منذ،مذ،و او،تا،كاف،با و لام(ل،كى،و لعل)و برخى لو لا را هم اضافه كردهاند مانند «تَاللّٰهِ» «تَرَبّ الكعبة»و «حَتّٰى مَطْلَعِ الْفَجْرِ» و «مِنَ الْمَسْجِدِ الْحَرٰامِ إِلَى الْمَسْجِدِ الْأَقْصَى» و «سُقْنٰاهُ لِبَلَدٍ مَيِّتٍ» و«و الله لافعلن كذا» و «سَأَلَ سٰائِلٌ بِعَذٰابٍ وٰاقِعٍ» و «عَلَيْهٰا وَ عَلَى الْفُلْكِ تُحْمَلُونَ» رجوع شود به هر يك از اين كلمات و نيز رجوع شود به(سيوطى ص 124-127،الهدايه).
حُروفِ جازِمه
-(اصطلاح دستورى) و حروف جازمه حروفى هستند كه افعال مضارع را در زبان عرب جزم دهند و آنها پنج حرفند«لم،لمّا،لاء نهى و لام امر غايب و ان شرط»مانند«لم يضرب،لا يضرب، لما يضرب،ليضرب،ان اضربك أضربك» رجوع شود بهر يك از اين كلمات و رجوع شود به شرح تصريف ص 83.
حُروفِ جَوفيّه
-(اصطلاح ادبى)مراد حروف مد و لين است در زبان عرب كه الف، واو و ياء باشند(از كشاف ج 1 ص 449).
حُروفِ حارَّه
-(اصطلاح علوم غريبه) هفت حرف را حار دانند و آن 1.ه.ص ط.م.ف.ش است.و هفت حرف را رطب دانند و آن.ب.و.ى.ن.س.
ت،ض بود.
هفت حرف را بارد دانند و آن ج.ز.
ك.س.ق.ث.ظ بود و هفت حرف را يابس دانند و آن د.ح.ل.ع.ر.خ.غ بود.
(از شمس المعارف الكبرى).
حُروفِ حَصر
-(اصطلاح ادبى)در زبان عرب دو حرف«الا»بكسر همزه و تشديد و«انما»بكسر همزه و تشديد براى حصر و قصر آيند مانند«إنّما زيد شاعر» و«ما زيد الاّ شاعر»كه انحصار صفت شاعريت را در مثال اول براى زيد رساند و در دوم گويد زيد تنها شاعر است و هنر ديگر ندارد رجوع به حصر و قصر شود.
حُروفِ حَلق
-(اصطلاح ادبى)در زبان عرب شش حرفند كه از حلق خارج ميشوند و در حقيقت مقطع آنها حلق است و آنها«هاء همزه،حاء،خاء،ع غ»ميباشند (از شرح تصريف.ص 72)
حُروفِ خَطيَّه
-(اصطلاح منطقى) اخوان الصفا در مقام بيان نطق لفظى گويند حروف بر سه نوعند فكرى و لفظى و خطى«فالفكرية هى صورة روحانية فى افكار النفوس مصورة فى جواهرها قبل اخراجها معانيها بالالفاظ و الحروف اللفظية هى اصوات محمولة فى الهواء فمدركة بطريق الاذنين بالقوة السامعة و الخطية هى نقوش خطت بالاقلام فى وجوه الالواح و بطون الطوامير مدركة بالقوة الباصرة بطريق العينين و..».
(از اخوان ج 1 ص 311)
حُروفِ دوازدهگانه
-(اصطلاح عرفانى)
نام کتاب : فرهنگ معارف اسلامی نویسنده : سجادی، جعفر جلد : 2 صفحه : 723