و از بهر آن تأسيس خوانند كه در تنسيق شعر آغاز و اساس قافيت از اين حرفست رجوع شود به(المعجم ص 198)

حَرفِ تَخصيص

-(اصطلاح دستورى) و آن ياء و نونى است كه در اواخر اسماء معنى تخصيص ماهيت چيزى دهد به بعضى از صفات مانند«زرين،سيمين،هفتمين»

حَرفِ تَصغير

-(اصطلاح دستورى) و آن واويست كه بجاى كاف تصغير استعمال كنند.

(از المعجم ص 181).

حَرفِ تَفضيل

-(اصطلاح دستورى) و آن تاء و راء است كه آخر صفات معنى ترجيح دهد مانند«عالم‌تر و توانگرتر» (از المعجم ص 167).

حَرفِ تَلَوُّن

-(اصطلاح دستورى)و آن باء و الف و ميمى است كه در اواخر الوان معنى تلون فايده دهد مانند«سرخ بام سياه بام»و بعضى فاء اعجمى در لفظ آرنده «سرخ فام،سياه فام».

(از المعجم ص 174).

حَرفِ حِرفَت وَ صَنايع

-(اصطلاح دستورى)و آن كاف و راء است كه در اواخر اسامى معنى حرفت دهد چنانكه «كاسه‌گر و تيرگر».

(از المعجم ص 167).

حَرفِ حِفظ و حِراست

-(اصطلاح دستورى)و آن باء و الف و نونى است كه در اواخر اسماء معنى نگاه داشتن آن چيز دهد مانند«گله‌بان،باغبان،دربان».

(از المعجم ص 177)

حَرفِ خُرُوج

-(اصطلاح دستورى)و آنست كه حرف وصل بدو پيوند دو آن را از بهر آن خروج خواندند كه شاعر از حرف وصل بواسطۀ آن تجاوز تواند كرد و بيرون تواند گذشت.

(رجوع شود به المعجم ص 211)

حَرفِ دُعا

-(اصطلاح دستورى)و آن الف و دالى است كه در اواخر افعال معنى دعا دهد چنانكه«برساد.بدهاد» (از المعجم ص 165).

حَرفِ رَبط

-(اصطلاح ادبى)كلماتى را گويند كه دو كلمه يا دو عبارت را بيكديگر ربط دهد مانند«نه،مگر،پس،چون،چه،تا شايد، اگر،خواه،هم،نيز.....».

(از دستورنامه ص 136).

حَرفِ ظَرف

-(اصطلاح ادبى)و آن دال و الف و نونى است كه در اواخر اسماء فائده ظرفيت دهد مانند«قلم دان-نمك دان،آب‌دان».

حَرفِ عَدَد

-(اصطلاح ادبى)و آن ميمى است مفرد كه در اواخر اعداد تتميم عدد متقدم را فائده دهد مانند«دوم،سوم».

(از المعجم ص 174).

حَرفِ فاعِل

-(اصطلاح ادبى)و آن گاف و الف و راء است كه در اواخر افعال معنى فاعليت دهد مانند«كردگار-آفريدگار آموزگار».

(از المعجم ص 166).

حَرفِ قَيد

-(اصطلاح ادبى)هر حرف ساكنى غير از حرف مد و لين كه ما قبل روى باشد آن را حرف قيد خوانند و حروف قيد سه است.«ب:ابر.گبر.خ.رخت.بخت...» (رجوع شود به المعجم ص 14).

حَرفِ لِياقَت

-(اصطلاح ادبى)و آن واو و الف و راء است كه در اواخر بعضى از اسماء معنى لياقت دهد مانند«گوشوار،شاهوار، جامه‌دار».