كه دلالت بر گياه زمينى كند و جوهر او سفيد بود يعنى گياهان سفيد.

و.....

حُدودِ كَواكِب

-(اصطلاح نجومى و هيوى)اهل نجوم هر برجى از بروج 12 گانه را به پنج قسم تقسيم كرده‌اند و البته به تساوى تقسيم نكرده‌اند يعنى معلوم نيست طبق چه اصلى تقسيم كرده‌اند مثلا بعضى از پاره‌هاى آن دوازده درجه است و بعضى 2 درجه است.در هر حال هر يك از بروج را به پنج قسم كرده‌اند بطورى كه از 12 درجه بيشتر نباشد و از 2 درجه كمتر.و هر يك از اين پاره‌هاى پنجگانه را ويژه يكى از خمسۀ متحيره كرده‌اند و براى ماه و آفتاب سهمى معين نكرده‌اند.و هر يك از اين پاره‌ها كه ويژه يكى از پنج كوكب است حد آن كوكب ناميده‌اند كه هر گاه كوكبى از خمسۀ متحيره بدان رسيد گويند فلان كوكب در حد خود است.

و نيز هر برجى را به سه قسمت متساوى تقسيم كرده‌اند كه مجموع بروج به 36 قسمت شده است.و مثلا حمل را به سه قسمت متساوى تقسيم كرده‌اند كه هر قسمتى ده درجه است ده درجه اول حمل را بمريخ و ده درجه دوم را بآفتاب و سوم را بزهره اختصاص داده‌اند و قسم چهارم كه ده درجه اول برج ثور است به عطارد و همين طور بترتيب تا برسد بآخر اقسام 36 گانه و ضمنا در اين نسبت چون نوبت به قمر كه هفتمين كوكب است در ترتيب برسد باز از زحل گيرند تا قسم آخر كه ده درجۀ آخر حوت است كه با رعايت اين ترتيب آن مريخ بود پس مريخ را دو قسم متتالى بود يكى ده درجۀ اول حمل و دوم قسم آخر خوب و هر قسمى از اين قسم را وجه و صورت گويند.

(از بيست باب ملا مظفر)

حَديث

-(اصطلاح درايه)حديث يعنى تازه در مقابل قديم و مرادف با كلام است و كلام را حديث گويند از جهت تجدد و حدوث آن شيئا فشيئا و بنا بر اين حديث فعيل از حدوث است و بمعنى وجود شىء است بعد از آنكه معدوم بوده است و ضد قديم است و در صحيح بخارى است كه حديث عبارت هر خبرى است كه اسناد آن بحضرت رسول داده شود و آن را مقابل قرآن گرفته‌اند كه قرآن قديم است و آن حديث،بعضى گويند حديث چيزى است كه حاكى از قول و فعل و تقرير معصوم باشد بعضى حديث و خبر را مترادف ميدانند و گويند شامل مخبر به كه قول رسول يا امام يا صحابه يا تابعين باشد ميشود،برخى گويند حديث اخص از خبر است و خبر عام است و قول هر كس را خبر گويند و حديث مخصوص به گفتار حضرت رسول و ائمه اطهار و صلحاء امت است و گفته‌اند كه حديث و خبر متباين‌اند و حديث مخصوص به معصوم است و خبر غير معصوم،البته در اصطلاح اهل لغت خبر مقابل انشاء است و آن كلامى است كه نسبت ثبوتى يا سلبى خارجى داشته باشد (از درايه ص 5-15-قوانين ص 409)

حَدِيث تَثليث

-(اصطلاح اهل اصول)و آن حديث معروف حضرت صادق است كه

«انما الامور ثلاثة:امر بين رشده فيتبع و امر بين غيه فيجتنب و امر مشكل يرد حكمه الى الله» ميباشد.

(از رسائل ص 459)

حَديثِ حَجب

-(اصطلاح اهل اصول)و آن حديث

«و ما حجب الله عن عباده فهو مرفوع عنهم ميباشد»