استبدال آن را عام بدلى گويند بدين گونه كه مكلف هر يك را بخواهد بتواند انجام دهد مثلا اگر گفته شود دانشمندان را گرامى داريد اگر منظور اين باشد كه همه را جمعا،عام مجموعى است و اگر هر يك را بطور جدا،استبدالى است.

(از تقريرات ص 86)-رجوع به عموم شود.

عامُ الغَد

-(اصطلاح گاه‌شمارى)و سالى را گويند كه بنو يربوع همۀ آثار پادشاهان حمير را از كعبه زدودند و ويران كردند.

(از آثار الباقيه ص 34)

عامُ الفيل

-(اصطلاح گاه‌شمارى) رجوع شود به تاريخ و سال حمله پادشاه حبشه را به خانۀ كعبه گويند.

(از آثار الباقيه ص 34)

عامِل

-(اصطلاح نجومى و فقهى) در نحو امرى است كه بدان رفع و نصب و جر حاصل ميشود و گويند عامل جر، نصب و رفع.

(از الهدايه ص 183) در فقه كسى است كه براى پيدا كردن امر مورد جعاله اقدام كند و ديگر كسى است كه در مضاربه عمل از او است و ديگر هر يك از مأمورين ضبط ماليات و زكاة را عامل گفته‌اند.

(از شرح لمعه ج 2 ص 30-ج 1 ص 341-كشاف ص 1045)-كه عامل الصدقات هم گويند.

عامَّه

-(اصطلاح عرفانى)و كسانى را گويند كه علم آنها منحصر بر علوم شريعت است كه آنها را علماء رسوم هم گويند.

عامى

-(اصطلاح فقهى)منسوب به عامه و اهل تسنن را گويند و غير مجتهد و بى‌سواد را هم عامى گويند.

عايد

-(اصطلاح ادبى)و ضميرى كه بازگشت كند به موصول گويند.

(از سيوطى ص 40)

عايِق

-(اصطلاح فلسفى)عايق يعنى مانع و آنچه مانع حركت طبيعى با قسرى اشياء گردد عايق گويند و آنچه مانع فعل و انفعالات طبيعى باشد عايق خوانند.

(از شفا ج 2 ص 476-اسفار ج 4 ص 136).

عُبّاد

-(اصطلاح فلسفى و عرفانى) عباد طائفۀ باشند كه همواره عبادات و انواع نوافل را مواظبت و ملازمت نمايند از براى نيل به ثواب آخرت.

(رياض السياحة ص 123-مصباح- الهدايه ص 119)

عِبادات

-(اصطلاح فقهى و عرفانى) و عبادات آنها ميباشند كه راجع بحفظ دين بوند از جانب وجود مانند ايمان و نطق بشهادتين و نماز و روزه و غايت از آن آخرت باشد و منقسم شوند به مستحبات،واجبات،مكروهات،محرمات.

(از قواعد شهيد ص 4-موافقات ص 8) المراد بالعبادات هنا ما احتاج صحتها الى النية و بعبارة اخرى ما لم يعلم انحصار المصلحة فيها فى شىء سواء لم يعلم المصلحة فيها اصلا او علمت فى الجملة و احتياجها الى النية و هو قصد امتثال و التقرب من جهة ذلك فان امتثال الامر لا يحصل الا بقصد الاطاعة فى العرف و العادة