و حوامل اين صور كه در جهان ما بود بسى ناقص بود و لكن آنچه در آن جهان بود كامل بود و اينان در آن جهان يعنى جهان برازخ علويه از جهت بقاء علاقتشان با آن برازخ و ظلمات و عدم فساد آنها همچنان جاويدان بمانند.

و اما خداوندان شقاوت و بدبختى، آنان كه گرداگرد دوزخ زانو زده‌اند و در ديار خود بر رو بيفتاده‌اند و مكبين بصدورهم على الارض چه آنكه تناسخ حق باشد يا باطل«زير براهين هر دو طرف در اين باب ناتوانست»هر گاه از كالبدهاى- برزخيه خود بدر آيند آنان را ظلال و سايۀ بود از صور معلقه بر حسب خويهاى آنان.

(رجوع شود به شرح حكمة الاشراق ص 495،505) در عرفان خوشبختى عارف نيل به مقامات معنوى در روز قيامت و بهرمند شدن از فيوضات ربانى و توفيق الهى است كه سالك راه را شامل مى‌شود.

انصارى گويد:سه چيز است كه سعادت بنده در آنست و روى عبوديت روشن بدان،اشتغال زبان بذكر حق.

و استغراق دل بمهر حق و امتلاى سر از نظر حق.

طوبى كسى را كه الله بسر وى نظر كند تا دل وى بمهر بيارايد و زبان وى بر ذكر دارد و هيچ عزيزتر از نام الله نيست.

ابو عثمان نيشابورى گويد:«علامة السعادة ان تطيع الله و تخاف ان تكون مردودا و علامة الشقاوة ان تعصى الله و ترجوان تكون مقبولا» (از طبقات ص 175) شقيق بلخى گويد:علامة سعادت پنج است لين القلب،كثرة البكاء،الزهد فى الدنيا و قصر الامل و كثرة الحياء (از عده ج 4 ص 460)

سَعانين

-( گاه‌شمارى) و آخرين يكشنبه است اندر روزه بزرگ مسيحيان و تفسير او تسبيح باشد و بدين روز مسيح به بيت المقدس اندر آمد،بر ماده خرى نشسته و خركره از پس وى همى‌دويد و مردمان پيش او تسبيح همى‌كردند تا بمزكت اندر آمد و امر معروف كرد وز منكر باز داشت و كاهنان را كه دانشمندان جهودانند سرزنش كرد.ايشان كين ور شدند و آهنگ او كردند تا پنهان شد و روز چهارشنبه پاهاى حواريون كه شاگردان وى بودند به شست از بهر تواضع و روز پنجشنبه فسح كرد آنگاه شب آدينه سوى كوه بيرون آمد و از شاگردان او يكى يهودا نام بود.غمز كرد و خبر او را به يهودان اندر داد تا وى را بگرفتند و همه شب او را عذاب كردند بزندان كردند او را نيمروزان آدينه بردار كردند و اين آدينه را جمعة الصلاة خوانند.آنگاه بگور كردند و بماند روز شنبه...و از گور سپيده‌دم يكشنبه بيرون آمد و اندر گور سپيده‌دم يكشنبه بيرون امد و اندر گور نماند و اين يكشنبه فطر ترسايان است.

(از التفهيم ص 250)

سُعَداء

-(اصطلاح اخلاقى و مذهبى) اخوان الصفا مردم را از لحاظ سعادت و شقاوت بر چهار دسته كرده‌اند:

1-آنكه هم در دنيا و هم در عقبى سعيد بود.