ديگرى مقيمان.

رسم صوفيان در سفر آنست كه چون قصد كنند بخانقاهى نزول كنند سعى و كوشش ميكنند كه قبل از غروب بمنزل يعنى آن خانقاه مورد نظر برسند و اگر در ضمن طى مسافت با مانعى برخورد كردند كه نتوانند عصر بخانقاه برسند شب را در مسجد و يا گوشۀ بيتوته كرده و روز ديگر بخانقاه ميروند و بعد از آنكه دو ركعت نماز گزاردند و به اهل خانقاه سلام دادند با آنها معانقه و مصافحه كرده و بعد از كسب اجازه منزل كرده و سه روز از خانقاه بيرون نروند و اگر بخواهند بديدن كسى بروند و يا بحمام بروند بعد از سه روز ميروند.(مصباح الهدايه ص 118) مقيمان خانقاه مقدم تازه وارد را گرامى داشته و بترحيب و اعزاز تلقى ميكنند.

اهل خانقاه بايد از صفات پست منزه بوده و متجلى بصفات محموده باشند و آيه وَ نَزَعْنٰا مٰا فِي صُدُورِهِمْ مِنْ غِلٍّ إِخْوٰاناً عَلىٰ سُرُرٍ مُتَقٰابِلِينَ وصف حال ايشان گردد.

اهلِ خِبْرَت

-از اصطلاحات فقهى است.

در كليات حقوقى آمده است:

مقصود از اهل خبره كسانى هستند كه راجع بموضوعى كه مورد اختلاف واقع شده داراى بصيرت و اطلاعات مخصوصى باشند مثل صنف بزاز در امر پارچه و زرگر در جواهر و زيور.

رجوع باهل خبره و اعتماد بقول او يا از باب قيمت زمانى است كه مورد اختلاف طرفين است مثل اينكه در فلان وقت بچه قيمتى خريد و فروش ميشده و قيمت عادلۀ آن چه بوده است.

بر اين تقدير قول اهل خبره از باب شهادت خواهد بود پس آنچه در شاهد از حس و عدالت و تعدد معتبر است در آن معتبر خواهد بود.

و اگر قول اهل خبره از باب خبر واحد باشد و خبر واحد را در موضوعات معتبر بدانيم عدل واحد كافى خواهد بود.

و اگر قول او را از باب اخبار از رأى و اينكه بر حسب ممارستى كه در اين نوع از اعمال داشته مزاياى اصناف و انواع آن را بخوبى تميز و تشخيص ميدهد مثلا بدون نظر بقيمت روز ميگويد فلان چيز قيمتش اين است در اين صورت قول او حائز عنوان فتوى است و نظير اجتهاد است در باب احكام و تعيين حكم مفهوم كلى.

بنا بر اين نه تعدد در آن معتبر است نه حس،فقط عدالت در آن كافى است، يعنى بايد بمعرفت و قول او اطمينان حاصل نمود.

و اگر قول او از باب تطبيق و تعيين مصداق باشد باين طور كه احكام انواع و كليات در بازار معلوم بوده اما اين فرد مندرج در تحت كدام يك از انواع است مشكوك باشد شخص عارف خبير معين ميكند كه اين فرد از كدام نوع است و قيمت آن معلوم خواهد بود.

و بر اين تقدير شبيه بباب حكومت بوده و حاجتى بتعدد نخواهد داشت و در آن اطمينان و وثوق كافى است.