ز

زارگيريه

طايفه‌اى از شيعه هستند كه در بندر عباس و اطراف آن سكنى دارند. ايشان اصلا آفريقايى و از سواحل آمده‌اند و هنوز عده‌اى از آنان به زبان سواحلى سخن مى‌گويند و اعمال ايشان بنوعى جادوگرى مانند است. شيخ خود را «بابا» مى‌خوانند، وى با چند تن از كسان خود ارواح خبيثه را از تن شخص مجنون با زار گرفتن خارج مى‌كند.

زارگيران گرد مى‌آيند و با نواختن دهلى به نام «لايبا» و زدن خيزران بر بدن شخص جن زده، شيطان يا جن يا روح خبيث را از تن او بيرون مى‌كنند، در هنگام اداى اين مراسم، شخص بابا از خود بيخود مى‌شود و در ضمن اين اعمال گياهان مخصوصى را در كنار شخص جن‌زده دود مى‌كنند، تا بوى آن به مشام وى برسد.

ممكن است كسى كه «زار» در تن او جاى گرفته به توسط آن روح به وى وحى شود و به غيب گويى پردازد.

گاهى زنى جادوگر متصدى بيرون آوردن «زار» از تن بيمار مى‌گردد.

زارگيران در بلاد آفريقا فراوانند. از مراسم بيرون آوردن «زار» ، قربانى كردن مرغ است.

زارگيرى در كشور عمان نيز رواج و جمع كلمه زار در زبان ايشان «زران» است كه در زبان سومالى اين كلمه تبديل به سار شده است.

درباره اين طايفه، كتابى به نام «اهل هوى» به زبان فارسى منتشر شده است.

دائرة المعارف الاسلاميه، ج 10، ص 329- 331.

زابر شاهيه

پيروان ابو عاصم نامى از مردم ما وراء النهر بودند كه ظاهرا زابر شاه نام داشت و از فرق فقهى حنفى به شمار مى‌رفتند.

المنية و الامل، ص 121.