سرمايه

س 942: شركتى از برادران فرهنگى به نام شركت تعاونى فرهنگيان چندين سال است كه تأسيس گرديده و سرمايۀ آن از همان ابتدا از سهم تعدادى از فرهنگيان تشكيل شده بود كه هر يك صد تومان پرداختند، در ابتدا سرمايۀ شركت كم بود، ولى در حال حاضر با افزايش تعداد اعضاء، سرمايۀ آن بالغ بر هجده ميليون تومان به اضافۀ ماشينهاى شركت است. سود آن بين سهامداران به نسبت سهمشان تقسيم مى‌شود، و هر يك از آنان براحتى مى‌تواند سهم خود را دريافت نموده و با شركت تسويه حساب نمايد. تا كنون خمس سرمايه و سود آن پرداخت نشده است، آيا با توجّه به موقعيت من به عنوان رئيس هيئت ادارى شركت، جايز است كه اگر خمسى به حساب شركت تعلق بگيرد، اقدام به پرداخت آن كنم؟ آيا رضايت سهامداران در اين باره شرط است؟ ج: پرداخت خمس سرمايۀ شركت و سود حاصل از آن، تكليف هر يك از اعضا نسبت به سهم خود از مجموع دارائى شركت است، و انجام اين كار توسط مسئول هيئت ادارى آن، متوقف بر كسب اجازه و وكالت از سهامداران شركت است.

س 943: تعدادى از افراد تصميم به ايجاد صندوق قرض الحسنه بين خود گرفته‌اند تا هنگام نياز به يكديگر قرض الحسنه بدهند. هر عضو علاوه بر مبلغى كه در ابتداى تشكيل پرداخته، بايستى هر ماه براى افزايش موجودى صندوق مبلغى را بپردازد، اميدواريم لطف فرموده چگونگى پرداخت خمس هر عضو را بيان فرمائيد و در صورتى كه سرمايۀ صندوق به طور دائمى به عنوان قرض در دست اعضا باشد، اداى خمس آن چگونه خواهد بود؟ ج: اگر هر يك از افراد سهامدار سهم شراكت خود را از منفعت كسب يا از حقوق خود بعد از پايان سال خمسى پرداخته باشد، واجب است خمس آن را بپردازد. ولى اگر آن را در بين سال داده است، در صورتى كه دريافت آن براى او در پايان سال خمسى وى ممكن باشد، بايد خمس آن را در پايان سال بدهد، و در غير اين صورت تا آن را از صندوق دريافت نكرده، پرداخت خمس آن بر او واجب نيست.

س 944: آيا صندوق قرض الحسنه شخصيت حقوقى مستقلى دارد؟ اگر داشته باشد، آيا به سود حاصل، خمس تعلّق مى‌گيرد؟ اگر شخصيت حقوقى مستقلى نداشته باشد، كيفيت پرداخت خمس آن چگونه است؟ ج: اگر سرمايۀ صندوق ملك شخصى اشخاص به نحو اشتراك باشد، سود حاصل از آن، نسبت به سهم هر يك از اعضا ملك شخصى او خواهد بود و بايد خمس آن را در زائد بر مئونۀ سالش بپردازد. ولى اگر سرمايۀ صندوق ملك شخص يا اشخاص نباشد مثل اينكه از مال وقف عام و مانند آن باشد، سود حاصل از آن، خمس ندارد.

س 945: تعداد دوازده نفر از مؤمنين توافق كرده‌اند كه هر يك از آنان هر ماه مثلاً بيست دينار در صندوقى بريزند، و در هر ماه يك نفر آن مبلغ را برداشته و به مصرف هزينه‌هاى شخصى خود برساند، كه بعد از دوازده ماه نوبت به آخرين نفر خواهد رسيد، بدين معنى كه او آنچه را