وقت نماز و روزه

س (5 شبهايى كه مهتاب تا صبح هست اگر كسى يقين كند كه فجر صادق طالع شده مى‌تواند نماز صبح را بخواند يا بايد صبر كند تا سفيدۀ صبح بالحس آشكار شود. و وظيفۀ او در امساك روزۀ ماه رمضان چگونه است، و در صورتى كه وقت نماز از اول آشكار شدن سفيده باشد در شبهاى ابر يا در شهرستانهايى كه روشنايى برق بحدى زياد است كه بايد خيلى صبر كرد تا سفيده آشكار شود اگر به اندازۀ ده دقيقه از اول فجر متيقن صبر كند بعد از ده دقيقه وقت نماز صبح است يا خير؟ ج احتياط لازم در شبهاى مهتاب آن است كه صبر كند تا سفيدۀ صبح در افق ظاهر شود و غلبه كند بر روشنايى مهتاب [1]بلكه خالى از وجه نيست و اين حكم در روشنى برق و شبهاى ابر نيست. و در روزه احتياط كنند در شبهاى مهتاب اگر چه بعيد نيست كه لازم نباشد امساك قبل از آنچه كه ذكر شد.

بعض مسائل نماز

س (6 كسى كه به قصد نماز عصر مثلاً مشغول نماز مى‌شود، در بين نماز خيال مى‌كند نماز ظهر مى‌خواند، مقدارى از نماز را با همين خيال مى‌خواند و قبل از تمام شدن نماز يادش مى‌آيد كه نمازش نماز عصر بوده و اول هم قصد نماز عصر كرده آيا نمازش صحيح است؟ و آيا اگر بعد از تمام شدن نماز يادش بيايد تكليفش چيست؟ ج نماز محكوم به صحت است، و فرقى بين اثناء و بعد از فراغ نيست.

س (7 اگر كسى در حال قيام شك ميان يك و دو كند آيا جايز است در حال شك قراءت را تمام كند و موقع رفتن به ركوع تروّى كند يا خير؟ [2]و همچنين در افعال: مثلاً اگر در سجده شك كند كه سجدۀ اول است يا دوم آيا جايز است در حال شك ذكر سجده را بگويد و بعد از نشستن تروى كند يا خير؟ ج از حين عروض شك بايد تروّى كند و اگر بدون تروى به انتظار اين كه بعداً تروى مى‌كند تا ببيند وظيفه چيست به عمل ادامه دهد چنانچه چيزهايى كه به واسطۀ آنها ممكن است يقين يا گمان به يك طرف شكّ پيدا شود از بين نمى‌رود عمل او در صورتى كه موافق با وظيفه‌اش انجام گرفته باشد اشكال ندارد.

احكام نماز

س 8 آيا نماز جمعه در زمان غيبت واجب عينى است يا تخييرى و آيا كفايت از نماز ظهر مى‌نمايد؟ و اگر كفايت نكند و محتاج به اعادۀ ظهر باشد آيا اقتداى عصر به امامى كه واجب مى‌داند جايز است آن كه عصر را هم در صورت اقتدا بايد اعاده كرد؟ ج واجب تخييرى است و احتياط در اعادۀ ظهر استحبابى است و اقتدا به عصر مى‌تواند بكند.