و دروغ و اهانت، مگر آن كه معصيت، از چيزهايى باشد كه مورد اهتمام شارع مقدس باشد و راضى نباشد به آن به هيچ وجه (1) مثل قتل نفس محترمه، در اين صورت بايد جلوگيرى كند به هر نحو ممكن است.

(1) فاضل : مورد اهتمام شارع مقدس باشد و به آن راضى نباشد. .

[مسأله 2817]

مسأله 2817 اگر عاصى ترك معصيت نمى‌كند مگر به جمع ما بين مرتبۀ اولىٰ و ثانيه از انكار، واجب است جمع به اين كه هم از او اعراض كند، و ترك معاشرت نمايد و با چهرۀ عبوس با او ملاقات كند، و هم او را امر به معروف كند لفظاً و نهى كند لفظاً.

[مسأله 2818]

مسأله 2818 مرتبۀ سوم توسل به زور و جبر است، پس اگر بداند يا اطمينان داشته باشد كه ترك منكر نمى‌كند يا واجب را بجا نمى‌آورد مگر با اِعمال زور و جبر، واجب است لكن بايد تجاوز از قدر لازم نكند.

[مسأله 2819]

مسأله 2819 اگر ممكن شود جلوگيرى از معصيت به اين كه بين شخص و معصيت حايل شود و با اين نحو مانع از معصيت شود، لازم است اقتصار به آن اگر محذور آن كمتر از چيزهاى ديگر باشد.

[مسأله 2930]

مسأله 2820 اگر جلوگيرى از معصيت توقف داشته باشد بر اين كه دست معصيت كار را بگيرد يا او را از محل معصيت بيرون كند يا در آلتى كه با آن معصيت مى‌كند تصرّف كند، جايز است، بلكه واجب است عمل كند.

[مسأله 2821]

مسأله 2821 جايز نيست اموال محترمۀ معصيت كار را تلف كند مگر آن كه لازمۀ جلوگيرى از معصيت باشد، در اين صورت اگر تلف كند ضامن نيست ظاهراً (1) و در غير اين صورت، ضامن و معصيت كار است.

(1) فاضل : اگر تلف كند احتياط لازم آن است كه مثل يا قيمت آن را بپردازد. .

[مسأله 2822]

مسأله 2822 اگر جلوگيرى از معصيت توقف داشته باشد بر حبس نمودن معصيت كار در محلى يا منع نمودن از آن كه به محلى وارد شود، واجب است، با مراعات مقدار لازم و تجاوز ننمودن از آن.

[مسأله 2823]

مسأله 2823 اگر توقف داشته باشد جلوگيرى از معصيت، بر كتك زدن و سخت گرفتن بر شخص معصيت كار، و در مضيقه قرار دادن او جايز است، لكن لازم است مراعات شود كه زياده‌روى نشود، و بهتر (1) آن است كه در اين امر و نظير آن اجازه از مجتهد جامع الشرائط گرفته شود.

(1) فاضل : بهتر بلكه احتياط لازم. .

[مسأله 2824]

مسأله 2824 اگر جلوگيرى از منكرات و اقامۀ واجبات موقوف باشد بر جرح و قتل، جايز نيست مگر به اذن مجتهد جامع الشرائط با حصول شرايط آن.

[مسأله 2825]

مسأله 2825 اگر منكر از امورى است كه شارع اقدس به آن اهتمام مى‌دهد و راضى نيست به وقوع آن به هيچ وجه، جايز است دفع آن به هر نحو ممكن باشد، مثلاً اگر كسى