يك چهارم چيزى را كه مطالبه مى‌كند به او بدهند و اگر دو زن عادله شهادت دهند، نصف آن را و اگر سه زن عادله شهادت دهند بايد (2) سه چهارم آن را به او بدهند و نيز اگر دو مرد كافر ذمّى (3) كه در دين خود عادل باشند (4) گفتۀ او را تصديق كنند، در صورتى كه ميّت ناچار بوده است كه وصيّت كند و مرد و زن عادلى هم در موقع وصيّت نبوده (5) بايد چيزى را كه مطالبه مى‌كند به او بدهند

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه فاضل نيست

(1) مكارم : اگر موقع وصيّت، مرد عادلى حضور نداشته [و]تنها يك زن عادله شهادت دهد. .

(2) [كلمۀ «بايد» در رساله آيات عظام: خوئى ، سيستانى و تبريزى نيست]

(3) خوئى : كافر كتابى. .

(4) بهجت : و مورد وثوق به راستگويى و عدم خيانت باشند. .

(5) مكارم : مرد و زن مسلمان عادلى هم در آنجا نبوده بايد به وصيّت عمل شود.

زنجانى : مرد و زن مسلمان عادلى هم در موقع وصيّت نبوده. .

سيستانى : اگر دو مرد كافر كتابى كه اهل ذمّه باشند و در دين خود عادل باشند گفتۀ او را تصديق كنند، اگر مسلمانى نباشد كه شهادت دهد. .

[مسأله 2726]

مسأله 2726 اگر كسى بگويد من وصىّ ميّتم كه مال او را به مصرفى برسانم، (1) يا ميّت مرا قيّم بچه‌هاى خود قرار داده (2) در صورتى بايد حرف او را قبول كرد كه دو مرد عادل گفتۀ او را تصديق نمايند (3)

(1) سيستانى : در صورتى ثابت مى‌شود كه دو مرد عادل گفتۀ او را تصديق نمايند، يا دو مرد اهل ذمۀ عادل در دين خود اگر مسلمانى نباشد كه شهادت دهد تصديق نمايند، و همچنين ثابت مى‌شود با اقرار ورثه.

(2) زنجانى : و به صدق گفتار وى اطمينان نباشد. .

(3) بهجت : و صورتهاى ديگر، مثل شهادت يك مرد عادل با قسم خوردن يا شهادت چند زن با يك مرد عادل يا بدون آن، مورد تأمّل است.

فاضل : در صورتى بايد حرف او را قبول كرد كه از گفتۀ او يقين يا اطمينان حاصل شود يا دو مرد عادل گفتۀ او را تصديق نمايند.

[مسأله 2727]

مسأله 2727 اگر وصيّت كند چيزى به كسى بدهند (1) و آن كس پيش از آن كه قبول كند يا رد نمايد بميرد (2) تا وقتى ورثۀ او وصيّت را رد نكرده‌اند مى‌توانند آن چيز را قبول نمايند ولى اين (3) در صورتى است كه وصيت‌كننده از وصيّت خود برنگردد وگرنه حقّى به آن چيز ندارند (4)

(1) خوئى ، تبريزى ، صافى ، سيستانى ، زنجانى : اگر وصيّت كند چيزى از مال او براى كسى باشد. .

(2) مكارم : ورثۀ او مى‌توانند آن وصيّت را قبول كنند، خواه قبل از وصيت‌كننده از دنيا رفته باشد و يا بعد از او؛ و اين در صورتى است كه وصيت‌كننده از وصيّت خود برنگردد.

(3) خوئى ، سيستانى ، تبريزى ، زنجانى : ولى اين حكم. .