دهند (1) بايد اوّل به واجبات خواه مالى باشد يا بدنى عمل نمايد و در بين واجبات ترتيب معتبر نيست، بلكه اگر وصيّت او به ترتيب بوده بايد اوّل آن واجبى را كه مقدم داشته عمل نمايند اگر چه بدنى باشد و همچنين به ترتيب وصيّت تا آخر واجبات، پس اگر ثلث، وافى به تمام آن باشد، به تمام آن بايد عمل شود و چنانچه ثلث وافى نباشد، باقيمانده اگر تماماً يا قسمتى واجب مالى باشد بايد از اصل تركه براى آن بردارند عمل نمايند و اگر باقيمانده تماماً يا قسمتى واجب بدنى باشد مُلغىٰ مىگردد و چنانچه وصيّت ميّت به ترتيب نباشد باز واجبات مقدم بر مستحبّات است ولى در اين صورت بين واجبات هيچ گونه ترتيب نيست بلكه ثلث بر تمام واجبات اعم از مالى و بدنى توزيع مىشود و چنانچه وافى به تمام آن نباشد، در باقيماندۀ واجب مالى از اصل تركه برداشته مىشود و باقيماندۀ واجب بدنى مُلغىٰ مىگردد و در هر صورت عمل به مستحبات موقعى واجب است كه از ثلث علاوه بر واجبات، براى آن هم وافى باشد.
(1) اراكى ، خوئى ، گلپايگانى ، سيستانى ، صافى : بايد اوّل بدهى او را از ثلث بدهند و اگر چيزى زياد آمد، براى نماز و روزۀ او اجير بگيرند و اگر از آن هم زياد آمد، به مصرف كار مستحبّى كه معيّن كرده برسانند و چنانچه ثلث مال او فقط به اندازۀ بدهى او باشد و ورثه هم اجازه ندهند كه بيشتر از ثلث مال مصرف شود اگر ولد اكبر (پسر بزرگتر) دارد نماز و روزۀ ميّت به عهدۀ اوست وگرنه بنا بر احتياط واجب كبارِ ورثه (غير صغير) از سهم خود براى نماز و روزۀ او اجير بگيرند و وصيّت او براى كارهاى مستحبّى باطل است.
خوئى ، گلپايگانى ، صافى ، سيستانى : وصيّت براى نماز و روزه و كارهاى مستحبّى باطل است.
نورى : چنانچه وصيّت او به ترتيب باشد، بايد آنچه مقدم است، اگر چه مستحبّ باشد عمل كنند و در صورتى كه ثلث زياد آمد دومى را اگر چه مانند نماز و روزه، واجب بدنى باشد بدهند و اگر از آن زياد آمد به مصرف واجب مالى برسانند و چنانچه ثلث زياد نيامد واجب مالى را از اصل مال بدهند، ولى اگر ثلث فقط به اندازه عمل به مستحبّ باشد واجب بدنى را بايد با اجازۀ ورثه بپردازند و واجب مالى را از اصل مال بپردازند و در صورتى كه وصيّت او به ترتيب نباشد؛ بايد ثلث را به نسبت بين آن سه وصيّت تقسيم كنند و اگر كم آمد كسرى واجب مالى را از اصل مال بدون اجازه و كسرى واجب بدنى و عمل مستحبّ را با اجازۀ ورثه انجام دهند.
بهجت : چنانچه ثلث مال او به اندازۀ اين كارها بود، به آن عمل مىشود و اگر كمتر بود، اوّل واجبات مالى او، مثل خمس، زكات، بدهى و حجّ واجب را انجام مىدهند و اگر اضافه آمد واجبات بدنى مثل نماز و روزه و اگر باز هم چيزى از ثلث اضافه آمد به مصرف مستحبّات مىرسانند، مگر اين كه معلوم باشد كه منظور ميّت اين نبوده كه فقط از ثلث مصرف شود كه در اين صورت واجبات مالى كه قسم اوّل است از اصل مال ميّت برداشته مىشود و بقيّه از ثلث، و اگر منظور ميّت مبهم بود، احتياط در اين است كه آنچه بيش از ثلث مصرف مىشود، با اجازۀ ورثه باشد.