ادا نمايد، بايد كارى كند كه اطمينان نمايد پس از مرگش پرداخت مى‌شود مثلاً وصيّت كند به شخص مورد اعتمادى؛ و همچنين است اگر حجّ بر او واجب باشد و نتواند خودش فعلاً نائب بگيرد و امّا اگر بتواند بدهى خود از وجوه شرعيه را فعلاً بدهد، بايد فوراً بدهد، هر چند نشانه‌هاى مرگ را در خود نبيند.

(2) مكارم : يا اگر مال ندارد، احتمال مى‌دهد دوستان يا بستگانش آن را ادا كنند، بايد وصيّت نمايد، همچنين است اگر حجّ بر او واجب باشد.

(3) فاضل : و يا از هر راه ديگر كه فراغ ذمّه براى او حاصل شود. .

[مسأله 2702]

مسأله 2702 كسى كه نشانه‌هاى مرگ را در خود مى‌بيند، اگر نماز و روزۀ قضا دارد، بايد وصيّت كند (1) كه از مال خودش براى آنها اجير بگيرند (2) بلكه اگر مال نداشته باشد ولى احتمال بدهد كسى بدون آن كه چيزى بگيرد آنها را انجام مى‌دهد، باز هم واجب است وصيّت نمايد (3) و اگر قضاى نماز و روزۀ او به تفصيلى كه در [ باب نماز قضا از مسألۀ 1370 تا 1389]گفته شد (4) بر پسر بزرگترش واجب باشد، بايد (5) به او اطّلاع دهد يا وصيّت كند كه براى او بجا آورند

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) مكارم : بنا بر احتياط واجب بايد وصيّت كند (با رعايت آنچه در مسألۀ نماز و روزۀ استيجارى گفته شد) . [پايان مسأله] تبريزى : بنا بر احتياط بايد وصيّت كند. .

(2) سيستانى : بايد كارى كند كه اطمينان نمايد پس از مرگش بجاى او انجام مى‌دهند مثلاً وصيّت كند كه از مال خودش براى آنها اجير بگيرند. .

(3) تبريزى : باز هم وصيّت نمايد. .

سيستانى : ولى اگر كسى داشته باشد مانند پسر بزرگتر كه بداند چنانچه به او اطّلاع دهد قضاى نماز و روزۀ او را انجام مى‌دهد، همين قدر كافى است كه به او اطّلاع دهد و لازم نيست وصيّت كند.

(4) نورى : در مسأله [1390]گفته شد. .

فاضل : به تفصيلى كه در بحث نماز قضا گفته شده. .

(5) تبريزى : بنا بر احتياط بايد. .

زنجانى : مسأله كسى كه نشانه‌هاى مرگ را در خود مى‌بيند، اگر نماز و روزۀ قضا دارد، بايد وصيّت كند كه براى او نايب بگيرند، مگر مطمئن باشد كه كسى نماز و روزۀ او را بدون وصيّت هم بجا مى‌آورد، و اگر براى نايب گرفتن بايد از مال ميّت صرف كرد، به مقدار ثلث مال از مال ميّت برمى‌دارند و براى برداشتن مقدار بيشتر از مال ميّت بايد ورثه اجازه دهند، و اگر مالى هم نداشته باشد بايد به بهترين راه ممكن كارى كند كه نماز و روزۀ او بجا آورده شود مثلاً اگر احتمال دهد كسى بدون آن كه چيزى بگيرد آنها را انجام دهد، وصيّت مى‌كند تا نماز و روزۀ وى بجا آورده شود، و اگر قضاى نماز و روزۀ او به تفصيلى كه در مسألۀ[1390]گفته شد بر پسر بزرگترش واجب باشد، بايد به او اطّلاع دهد يا وصيّت كند كه براى او بجا آورد يا به طريق ديگر، كارى كند كه نماز و روزۀ او انجام گيرد.

[مسأله 2703]

مسأله 2703 كسى كه نشانه‌هاى مرگ را در خود مى‌بيند، (اگر مالى پيش كسى دارد