س 2080: آيا جايز است زمين موقوفه‌اى كه مسلمان براى مسلمانان وقف كرده است به غير مسلمان اجاره داده شود؟ ج: اگر وقف زمين به صورت وقف منفعت باشد اجاره دادن آن به غير مسلمان در صورتى كه منفعت وقف با آن محفوظ بماند، اشكال ندارد.

س 2081: چند ماه قبل يكى از علما در زمين موقوفه‌اى با اجازه وقف كنندگان آن دفن شده است و در حال حاضر عدّه‌اى به اين كار اعتراض دارند و ادعا مى‌كنند كه دفن در زمين موقوفه جايز نيست، اين مسأله چه حكمى دارد؟ و بر فرض عدم جواز، آيا اشكال با پرداخت مبلغى به عنوان عوض زمين موقوفه‌اى كه آن عالم در آن دفن شده، برطرف مى‌شود؟ ج: اگر دفن ميّت در زمين موقوفه منافى با جهت وقف نباشد، اشكال ندارد، ولى اگر دفن او منافى با جهت وقف باشد جايز نيست و اگر شخصى در چنين زمين موقوفه‌اى دفن شود، احوط اين است كه تا بدن او متلاشى نشده نبش قبر شود و در مكان ديگر دفن گردد، مگر آنكه نبش قبر، حرجى بوده و يا موجب اهانت و هتك مؤمن شود و به هر حال، اشكال با پرداخت مال يا زمين به عنوان عوض زمين موقوفه برطرف نمى‌شود.

س 2082: اگر ملكى وقف بر اولاد ذكور نسلاً بعد از نسل شده باشد، آيا اگر موقوف عليهم به هر دليلى از حقوق خود صرفنظر كنند، وقف زائل مى‌شود؟ و در صورتى كه موقوف عليهم موجود در طبقه قبل از حقوق خود صرفنظر كنند، طبقات بعدى چه تكليفى دارند؟ و همچنين متولّى شرعى املاك موقوفه در چنين حالتى نسبت به حقوق بطن‌هاى بعدى چه تكليفى دارد؟ ج: وقفيت با صرف‌نظر كردن موقوف عليهم از حقوق خود زائل نمى‌شود و صرف‌نظر كردن نسل قبلى از حقّ خود نسبت به موقوفه، تأثيرى در حقّ نسل بعدى ندارد و وقف با آن منحل نمى‌شود، بلكه نسل بعدى حقّ دارد هنگامى كه نوبت استفاده آنها از وقف رسيد، همۀ حقّ خود را مطالبه كند، بلكه اگر در زمان نسل قبل مجوّز شرعى فروش وقف وجود داشته باشد، واجب است بعد از فروش وقف ملك ديگرى با پول آن به جاى عين موقوفه، جهت استفاده نسلهاى بعدى از آن خريدارى شود و بر متولّى وقف هم اداره و حفظ آن براى همه طبقات موقوف عليهم واجب است.

س 2083: اگر در وقف بر ذرّيه، علم به چگونگى تقسيم منافع وقف بين موقوف عليهم نباشد، آيا در اين قبيل موارد واجب است تقسيم بر اساس قانون ارث باشد يا بطور مساوى؟ ج: اگر در وقف بر ذرّيه معلوم نباشد كه وقف بر افراد بطور مساوى بوده يا با رعايت تفاوت بين ذكور و اناث بر اساس قانون ارث است، حمل، بر وقف بر افراد بطور مساوى شده و درآمدهاى وقف هم بين ذكور و اناث در هر طبقه‌اى بطور مساوى تقسيم مى‌شود.

س 2084: چندين سال است كه مصرف در آمدهاى وقف متعلّق به حوزه علميه شهر خاصى به علت عدم امكان ارسال آنها به آن شهر ممكن نيست و تا كنون مقدار زيادى از آن درآمدها پس‌انداز شده است، آيا مصرف آنها در حوزه‌هاى علميه واقع در شهرهاى ديگر جايز است؟ يا