يا سفيه باشند، اختيار با ولىّ ايشان است و براى استفاده از وقف اجازۀ حاكم شرع لازم نيست.

(3) [ قسمت داخل پرانتز در رساله آيات عظام: گلپايگانى ، صافى و تبريزى نيست]

فاضل : مسأله واقف در حين وقف كردن مى‌تواند براى موقوفه، متولى تعيين كند؛ 1 مسجد متولى نمى‌خواهد، امّا اگر مسجد موقوفاتى داشته باشد، مى‌تواند براى آن موقوفات متولى قرار دهد.2 اگر متولى تعيين كرده، متولى بايد طبق وقف‌نامه عمل كند.3 تغيير متولى جايز نيست.4 اگر واقف، متولى تعيين نكند؛ الف: اگر وقف عام باشد، حاكم شرع متولى را تعيين مى‌كند. ب: اگر وقف خاصّ باشد، اختيار با خود آنان است و اگر آنها بالغ نباشند، اختيار با ولىّ آنها مى‌باشد و در اين مورد، تعيين متولى از جانب حاكم شرع لازم نيست.

[مسأله 2686]

مسأله 2686 اگر ملكى را مثلاً بر فقرا يا سادات وقف كند يا وقف كند كه منافع آن به مصرف خيرات برسد، در صورتى كه براى آن ملك متولّى معين نكرده باشد، اختيار آن با حاكم شرع است.

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسألۀ 2685

زنجانى : مسأله اگر ملكى را بر عناوين عامى وقف كند، مثلاً آن را بر فقراء يا سادات وقف كند يا وقف كند كه منافع آن به مصرف خيرات برسد، بايد براى آن متولّى تعيين كند و بدون تعيين متولّى وقف عام صحيح نيست و اگر متولّى تعيين شده بميرد و براى بعد از او متولّى تعيين نشده باشد، وقف باطل نمى‌شود بلكه اختيار آن با حاكم شرع است.

[مسأله 2687]

مسأله 2687 اگر ملكى را بر افراد مخصوصى مثلاً بر اولاد خود وقف كند كه هر طبقه‌اى بعد از طبقۀ ديگر از آن استفاده كنند، چنانچه متولّى ملك، آن را اجاره دهد و بميرد در صورتى كه مراعات مصلحت وقف يا مصلحت طبقۀ بعد را كرده باشد اجاره باطل نمى‌شود (1) . ولى اگر متولى نداشته باشد و يك طبقه از كسانى كه ملك بر آنها وقف شده آن را اجاره دهند و در بين مدّت اجاره بميرند (در صورتى كه طبقۀ بعد اجازه نكنند (2)) ، اجاره باطل مى‌شود و در صورتى كه مستأجر، مال الاجارۀ تمام مدّت را داده باشد (3) ، مال الإجاره از زمان مردنشان تا آخر مدّت اجاره را از مال آنان مى‌گيرد.

(1) فاضل : ولى اگر يك طبقه از كسانى كه ملك بر آنها وقف شده آن را اجاره دهند و در بين مدّت اجاره بميرند، نفوذ اجاره نسبت به آينده، نياز به اجازۀ طبقه‌هاى بعد دارد.

گلپايگانى ، صافى : چنانچه متولّى ملك، آن را اجاره دهد و بميرد، احتياط لازم آن است كه مستأجر از متولّى بعد نيز اجاره كند. .

خوئى ، تبريزى ، سيستانى ، زنجانى : چنانچه متولّى وقف آن را اجاره دهد و بميرد، اجاره باطل نمى‌شود. .

(2) خوئى ، تبريزى ، سيستانى ، زنجانى : چنانچه طبقۀ بعدى، آن اجاره را امضاء نكنند. .