دريافت كند، البتّه شوهر نمى‌تواند خمسى را كه مى‌پردازد به عنوان حقّ نفقۀ زن به شمار آورد، بلكه نفقۀ زن را به وى بدهكار است.

[مسأله 1842]

مسأله 1842 اگر مخارج سيّدى كه زوجۀ انسان نيست بر انسان واجب باشد، بنا بر احتياط واجب نمى‌تواند از خمس، خوراك و پوشاك او را بدهد (1) ولى اگر مقدارى خمس ملك او كند كه به مصرف ديگرى غير مخارج خودش كه بر خمس دهنده واجب است برساند مانعى ندارد

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه مكارم نيست

(1) گلپايگانى ، صافى : يا آن كه ملك او كند كه به مصرف مخارج خودش برساند.

خوئى ، تبريزى ، سيستانى : مسأله اگر مخارج سيّد يا سيّده‌اى كه زن انسان نيست بر انسان واجب باشد، بنا بر احتياط واجب، نمى‌تواند خوراك و پوشاك و ساير نفقات واجبۀ او را از خمس بدهد، ولى اگر مقدارى خمس به او بدهد كه به مصرف ديگرى «غير از نفقات واجبه» برساند مانعى ندارد.

فاضل : مسأله انسان نمى‌تواند خمس مال خود را به افرادى بدهد كه واجب النفقه او مى‌باشند و اگر مخارج سيّد ديگرى بر انسان واجب باشد مثل پدر يا فرزند، بنا بر احتياط واجب نمى‌توان از خمس مال خود براى نفقه او داد.

زنجانى : مسأله اگر مخارج سيّدى كه زن انسان نيست بر انسان واجب باشد، نمى‌تواند از بابت خمس، مخارج وى را پرداخت كند، ولى مى‌تواند مخارج غير واجب وى را از بابت خمس بدهد، و بنا بر احتياط واجب كسى كه عرفاً به انسان پيوسته بوده و خرجى او را مى‌دهد، همچون كسانى هستند كه پرداخت مخارج آنها بر ايشان لازم است و نمى‌توان از بابت خمس مخارج آنها را داد.

[مسأله 1843]

مسأله 1843 به سيّد فقيرى كه مخارجش بر ديگرى واجب است و او نمى‌تواند مخارج آن سيّد را بدهد (1) مى‌شود خمس داد (2)

(1) خوئى ، تبريزى ، سيستانى : يا دارد و نمى‌دهد. .

(2) مكارم : مثلاً زن سيّده‌اى كه شوهرش قادر به ادارۀ زندگى او نيست مى‌تواند خمس بگيرد.

زنجانى : مسأله به سيّد فقيرى كه مخارجش بر ديگرى واجب است و او مخارج آن سيّد را نمى‌دهد و نمى‌توان او را به پرداخت مخارج وادار كرد، مى‌شود خمس داد.

[مسأله 1844]

مسأله 1844 احتياط واجب (1) آن است كه بيشتر از مخارج يك سال به يك سيّد فقير خمس ندهند.

(1) بهجت : احتياط مستحبّ. .

مكارم : مسأله بنا بر احتياط واجب سادات نمى‌توانند بيش از مخارج يك سال خود را از خمس بگيرند.

زنجانى : مسأله جايز نيست كه بيشتر از مخارج يك سال به يك سيّد فقير خمس بدهند.

[مسأله 1845]

مسأله 1845 اگر در شهر انسان سيّد مستحقّى نباشد (1) و احتمال هم ندهد كه پيدا