است كه توريه كند (يعنى معنايى را اراده كند كه بر خلاف ظاهر لفظ است و نشانهاى براى مقصود خود اقامه ننمايد) مثلاً اگر ظالمى بخواهد كسى را اذيت كند و از انسان بپرسد كه او را ديدهاى؟ و انسان يك ساعت قبل او را ديده باشد، بگويد او را نديدهام و قصد كند كه از پنج دقيقه پيش نديدهام.
فاضل : رجوع كنيد به ذيل مسأله 2670
مكارم : مسأله كسانى كه براى اثبات مطلبى قسم مىخورند، اگر حرف آنها راست باشد قسم خوردن مكروه است و اگر دروغ باشد، حرام و از گناهان كبيره است، ولى اگر مجبور شود كه براى نجات خود يا مسلمانان ديگرى از شرّ ظالمى قسم دروغ بخورد، اشكال ندارد، بلكه گاه واجب مىشود و اين نوع قسم خوردن كه براى اثبات مطلبى است، غير از قسمى است كه در مسائل پيش گفته شد كه براى انجام كار يا ترك كارى بود.
بهجت : مسأله اگر انسان بدون اينكه تصميم قلبى بر انجام يا ترك كارى داشته باشد قسم بخورد، مثلاً در مكالمات روزمرّه بگويد: به خدا چنين شد يا چنين نشد اينگونه قسم موجب كفّاره نيست ولى اگر راست باشد مكروه است، و اگر دروغ باشد گناه است. اگر براى از بين بردن حقّ مسلمانى، قسم بخورد حرام است. و اگر براى اينكه خودش يا مسلمان ديگرى را از شرّ ظالمى نجات دهد قسم دروغ بخورد اشكالى ندارد، بلكه گاهى واجب مىشود.