دو مسألۀ پيش گفته شد كفّاره بدهد، و در اين فرض اگر از اوّل بى‌عذر انجام داده باشد كفّاره مسلّم و بنا بر احتياط متعدّد خواهد بود.

[مسأله 2656]

مسأله 2656 كسى كه نذر كرده عملى را ترك كند و وقتى براى آن معين نكرده است. اگر از روى فراموشى، يا ناچارى، يا ندانستن (1) آن عمل را انجام دهد كفّاره بر او واجب نيست (2) ولى چنانچه از روى اختيار آن را بجا آورد براى دفعه اوّل بايد كفّاره بدهد (3)

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) خوئى : اگر از روى فراموشى يا ناچارى يا غفلت. .

اراكى : اگر از روى فراموشى يا ناچارى يا ندانستن موضوع. .

(2) گلپايگانى ، خوئى ، تبريزى ، صافى : ولى بعداً هر وقت از روى اختيار آن را بجا آورد، بايد ( گلپايگانى : به مقدارى كه در سه مسألۀ پيش گفته شد) كفّاره بدهد.

سيستانى : اگر از روى فراموشى يا ناچارى يا غفلت يا اشتباه، آن عمل را انجام دهد، يا كسى او را مجبور كند يا جاهل قاصر باشد، كفّاره بر او واجب نيست، ولى نذر باقى است؛ پس اگر بعد از آن از روى اختيار آن را بجا آورد بايد كفّاره بدهد.

زنجانى : اگر از روى عمد يا عذر آن عمل را انجام دهد همان وظيفه‌اى را دارد كه در مسألۀ پيشين در مورد انجام عمل، پيش از پايان وقت مقرّر آن گفته شد.

(3) اراكى : چنانچه از روى اختيار آن را بجا آورد، در صورتى كه نذر او به يك نذر برگردد، به اين معنى كه ترك عمل را يك واحد اعتبار كرده و آن را نذر كرده است براى دفعۀ اوّل بايد كفّاره بدهد و بعد از آن ديگر كفّاره ندارد و نذرش تمام مى‌شود ولى اگر نذر او به چند نذر برگردد، به اين معنى كه تركهاى متعدّد اعتبار كرده و نذر كرده است، براى هر دفعه يك كفّاره بدهد و نذر او تمام نمى‌شود و اگر شك دارد كه به صورت اوّل بوده يا دوم، بيش از يك كفّاره لازم نيست.

مكارم : مسأله كسى كه نذر كرده عملى را مستمرّاً ترك كند و زمانى براى آن معين نموده، چنانچه از روى اختيار آن را بجا آورد براى دفعه اوّل بايد كفّاره بدهد و اگر نذر او چنان بوده كه هر دفعه از آن عمل، مستقلاًّ تحت نذر قرار داشته احتياط واجب آن است كه براى هر دفعه كفّاره‌اى بدهد، امّا اگر چنين قصدى نداشته، يا شك كند قصدش چگونه بوده يك كفّاره بيشتر واجب نيست.

فاضل : مسأله كسى كه نذر كرده عملى را مستمرّاً ترك كند؛ مثلاً نذر مى‌كند كه اصلاً سيگار نكشد، اين نذر عرفاً يك نذر محسوب مى‌شود، لذا اگر يك مرتبه سيگار كشيد، نذر خود را شكسته و بايد كفّارۀ نذر خود را بدهد و اگر مرتبۀ ديگر آن را انجام دهد، ربطى به نذر او ندارد. و گاهى اوقات، به نحوى نذر مى‌كند كه عرفاً چند نذر محسوب مى‌شود مثل اينكه چند بار نذر كرده باشد، كه در اين صورت براى هر بار كه عمل نكند، بايد يك بار كفّاره بدهد و در آينده نيز رعايت نذر را بكند و اگر ترديد داشته باشد كه نذر او به چه نحوى بوده است، يك نذر محسوب مى‌شود.

[مسأله 2657]

مسأله 2657 اگر نذر كند كه در هر هفته روز معيّنى مثلاً روز جمعه را روزه