بهجت : مسأله فيل، خرس، بوزينه، سوسمار، موش و حيوانهايى كه مانند مار در داخل زمين زندگى مى‌كنند، اگر خون جهنده داشته باشند و به خودى خود بميرند، نجسند، ولى اگر سر آنها را ببرند، پاك شدن بدنشان در سه موردِ اوّل خالى از وجه نيست ولى در بقيّه خلاف احتياط است.

[مسأله 2590]

مسأله 2590 اگر از شكم حيوان زنده بچۀ مرده‌اى بيرون آيد يا آن را بيرون آورند، خوردن گوشت آن حرام است (1)

(1) زنجانى : نجس است، بنا بر اين خوردن گوشت آن حرام است.

دستور سر بريدن حيوانات

[مسأله 2591]

مسأله 2591 دستور سربريدن حيوان آن است كه چهار رگ بزرگ گردن آن را از پايين برآمدگى زير گلو به طور كامل ببرند (1) و اگر آنها را بشكافند كافى نيست.

(1) بهجت : و آن چهار رگ عبارتند از: «حلقوم» كه مجراى تنفّس حيوان است و «مرى» كه زير حلقوم است و مجراى غذاى حيوان است و دو رگ خونى ديگر، كه دو طرف حلقوم است و به آنها «ودج» گفته مى‌شود. .

خوئى ، تبريزى : مسأله دستور سربريدن حيوان آن است كه چهار رگ بزرگ گردن آن را به طور كامل ببرند و اگر آنها را بشكافند، كافى نيست و معروف اين است كه بريدن اين چهار رگ در خارج واقع نمى‌شود مگر اين كه از زير برآمدگى گلو ببرند و آن چهار رگ عبارت است از مجراى نفس و مجراى خوردن و دو رگ كلفتى كه در دو طرف مجراى نفس مى‌باشد.

گلپايگانى ، فاضل ، صافى ، نورى ، زنجانى : مسأله دستور سر بريدن حيوان آن است كه حلقوم «مجراى نفس» و مرى «مجراى غذا» و دو شاهرگ را كه در دو طرف حلقوم است كه به آنها أوداج أربعه «چهار رگ» گفته مى‌شود، از پايين برآمدگى زير گلو بطور كامل ببرند، و اگر آنها را بِشكافند كافى نيست.

مكارم : مسأله براى سر بريدن حيوان اگر حلقوم و دو رگ بزرگ گردن را به طور كامل ببرند كافى است، ولى احتياط مستحبّ آن است كه چهار رگ بزرگ يعنى دو رگ بزرگِ گردن به اضافۀ حلقوم و مرى از پايين برآمدگى گلو بريده شود.

سيستانى : مسأله دستور سر بريدن حيوان آن است كه چهار مجرا را بطور كامل ببرند:1 مجراى نفس (حلقوم)2 مجراى خوردن (مرى)3 و 4 دو رگ كلفتى كه در دو طرف مرى و حلقوم مى‌باشد و بنا بر احتياط واجب شكافتن آنها يا بريدن حلقوم به تنهايى كافى نيست، و بريدن اين چهار چيز واقع نمى‌شود مگر اينكه از زير مهره‌اى كه حلقوم و مرى از آنجا جدا مى‌شوند ببرند.

[مسأله 2592]

مسأله 2592 اگر بعضى از چهار رگ را ببرند (1) و صبر كنند تا حيوان بميرد 1 بعد بقيّه را ببرند فايده ندارد (2) بلكه اگر به اين مقدار هم صبر نكنند (3) ولى به طور معمول چهار رگ را پشت سر هم نبرند (4) اگر چه پيش از جان دادن حيوان بقيّه رگها را ببرند اشكال دارد (5)

(1) سيستانى : اگر بعضى از اين چهار مجرا را ببرند. .

بهجت : در حال اختيار ببرند. .

(2) بهجت : بقيّه مسأله ذكر نشده.