شتر و ماهى و ملخ راه ديگرى است كه در مسائل آينده خواهد آمد.

[مسأله 2584]

مسأله 2584 حيوان حلال گوشت وحشى مانند آهو و كبك و بز كوهى و حيوان حلال گوشتى كه اهلى بوده و بعداً وحشى شده مثل گاو و شتر اهلى كه فرار كرده و وحشى شده است (1) اگر به دستورى كه بعداً گفته مى‌شود آنها را شكار كنند پاك و حلال است، ولى حيوان حلال گوشت اهلى مانند گوسفند و مرغ خانگى (و حيوان حلال گوشت وحشى كه بواسطۀ تربيت كردن اهلى شده است (2) ، با شكار كردن پاك و حلال نمى‌شود.

(1) گلپايگانى ، فاضل ، صافى : و به سهولت، ذبحش ميسّر نيست. .

مكارم : اگر به وسيلۀ اسلحه (با دستورى كه بعداً گفته مى‌شود) آن را شكار كنند حلال است، ولى حيوان حلال گوشت اهلى را اگر شكار كنند، حلال نمى‌شود، همچنين حلال گوشت وحشى كه به وسيلۀ تربيت كردن اهلى شده است.

سيستانى : وحشى يا سركش شده است كه نمى‌توان آن را گرفت. .

(2) گلپايگانى ، صافى ، فاضل : و ذبحش به سهولت ميسور است. .

[قسمت داخل پرانتز در رساله آيت اللّٰه بهجت نيست]

[مسأله 2585]

مسأله 2585 حيوان حلال گوشت وحشى در صورتى با شكار كردن پاك و حلال مى‌شود كه بتواند فرار كند يا پرواز نمايد بنا بر اين بچۀ آهو كه نمى‌تواند فرار كند و بچۀ كبك كه نمى‌تواند پرواز نمايد، با شكار كردن پاك و حلال نمى‌شود (1) و اگر آهو و بچه‌اش را كه نمى‌تواند فرار كند با يك تير شكار نمايند، آهو حلال و بچه‌اش حرام است.

(1) مكارم ، بهجت ، زنجانى : بقيّه مسأله ذكر نشده.

[مسأله 2586]

مسأله 2586 حيوان حلال گوشتى كه مانند ماهى خون جهنده ندارد، اگر به خودى خود بميرد پاك است، ولى گوشت آن را نمى‌شود خورد (1) .

(1) گلپايگانى ، فاضل ، صافى : اگر به خودى خود ( فاضل : در آب) بميرد يا به غير دستور شرعى كه در صيد ماهى گفته مى‌شود آن را بكشند پاك است، ولى گوشت آن را نمى‌شود خورد.

زنجانى : اگر به خودى خود بميرد يا به غير دستور شرعى كه گفته مى‌شود آن را بكشد پاك است ولى گوشت آن را نمى‌شود خورد.

مكارم : اگر به خودىِ خود در آب بميرد، پاك است ولى گوشت آن حرام است.

[مسأله 2587]

مسأله 2587 حيوان حرام گوشتى كه خون جهنده ندارد مانند مار (1) ، با سر بريدن حلال نمى‌شود (2) ، ولى مردۀ آن پاك است (3) .

(1) زنجانى : پس از مرگ حلال نيست، چه خودش بميرد يا سرش را ببرند يا آن را شكار كنند، ولى مردۀ آن پاك است.

(2) بهجت : بقيّه مسأله ذكر نشده.

(3) گلپايگانى ، فاضل ، صافى ، نورى : چه خودش بميرد يا سرش را ببرند.

سيستانى : مانند مار و سوسمار، مردۀ آن پاك است، پس شكار يا سر بريدن آن اثرى ندارد.