نكرده، ولى در مدّتى كه پيش او بوده به جهتى همچون چاق شدن يا بهبود گوشت آن، مرغوبتر شده باشد، بايد بالاترين قيمت وقتى را كه نزد او بوده بدهد.

بهجت : مسأله اگر چيزى را كه غصب كرده از بين برود، در صورتى كه از نظر اسم يا صفت يا رغبت مردم به آن، امثالى ندارد بايد قيمت آن را بدهد. و منظور از قيمت، قيمت زمان مطالبه است، بلكه خالى از وجه نيست كه بالاترين قيمت از زمان غصب تا زمان پرداخت را بدهد، اگر چه احتياط در اين است كه روى يكى از قيمتهايى كه آن چيز در اين فاصله پيدا كرده يا متوسّط آنها با هم صلح نمايند.

سيستانى : مسأله اگر چيزى را كه غصب كرده از بين برود، در صورتى كه قيمى باشد مثل گاو و گوسفند بايد قيمت آن را بدهد (و قيمى، به چيزى مى‌گويند كه مثل آن از جهت خصوصياتى كه در جلب تقاضا دخالت دارد فراوان نيست) و چنانچه قيمت بازار آن بواسطه اختلاف عرضه و تقاضا فرق كرده باشد، بايد قيمت وقتى را كه تلف شده بدهد.

[مسأله 2559]

مسأله 2559 اگر چيزى را كه غصب كرده و از بين رفته مانند گندم و جو باشد كه قيمت اجزايش با هم فرق ندارد (1) ، بايد مثل همان چيزى را كه غصب كرده بدهد، ولى چيزى را كه مى‌دهد بايد خصوصياتش مثل چيزى باشد كه آن را غصب كرده و از بين رفته است.

(1) فاضل : مانند فرشهاى ماشينى، ظروف و كتاب و مانند اينها كه معمولاً مثل آن فراوان است باشد. .

بهجت : از نظر اسم يا صفت و يا رغبت مردم به آن امثالى دارد، مانند گندم و برنج. .

مكارم : هرگاه مالى را كه غصب كرده از بين برود، اگر از چيزهايى است مانند گندم و جو و بسيارى از فرشهاى ماشينى و انواع پارچه‌ها و ظرفهايى كه با كارخانه‌ها درست مى‌شود كه معمولاً مثل آن فراوان است. .

اراكى : مسأله اگر چيزى را كه غصب كرده و از بين رفته مانند گندم و جو باشد كه خصوصيّات شخصى فردى با خصوصيّات فرد ديگر از آن نوع از جهت رغبت عقلاء فرق نداشته باشد، بايد مثل آن چيزى را كه غصب كرده بدهد.

خوئى ، تبريزى : مسأله اگر چيزى را كه غصب كرده و از بين رفته مانند گندم و جو باشد كه قيمت افرادش از جهت خصوصيات شخصيّه با هم فرق ندارد، بايد مثل همان چيزى را كه غصب كرده بدهد، ولى چيزى را كه مى‌دهد بايد خصوصيات نوعى و سنخيش مانند چيزى باشد كه آن را غصب كرده و از بين رفته است؛ مثلاً اگر از قسم اعلاى برنج غصب كرده نمى‌تواند از قِسم پست‌تر بدهد.

صافى : در جهت خصوصيات فردى. .

نورى : بايد خصوصياتش. .

صافى : اگر از نوع اعلاى برنج غصب كرده، بايد از همان نوع بدهد.

سيستانى : مسأله اگر چيزى را كه غصب كرده و از بين رفته مثلى باشد مانند گندم و جو بايد مثل همان چيزى را كه غصب كرده بدهد (و مثلى، به چيزى مى‌گويند كه مثل و مانند آن از