مرتد مى‌شود ( خوئى ، تبريزى : و احكامى كه در مسائل آينده ذكر مى‌شود بر او مترتب است) .

نورى : در صورتى كه بداند آن حكم ضرورى دين است و انكار آن، انكار نبوت پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم است مرتدّ است.

سيستانى : مسأله مسلمانى كه از اسلام خارج شود و كفر را اختيار كند، مرتد ناميده مى‌شود، و مرتد بر دو قسم است: مرتد فطرى و مرتد ملّى. و مرتد فطرى كسى است كه پدر و مادر او يا يكى از آنها در هنگام به دنيا آمدن او مسلمان باشند و خود او نيز پس از تميز، مسلمان باشد و سپس كافر شود؛ و مرتد ملى مقابل آن است.

مكارم : مسأله مرد مسلمانى كه مسلمان زاده است اگر مرتد شود، يعنى منكر خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم گردد، يا يكى از احكام مسلّم اسلام مانند واجب بودن نماز و روزه را انكار كند به طورى كه انكار كردن آن، معنايش انكار خدا يا پيغمبر صلى الله عليه و آله و سلم باشد، ازدواج او باطل مى‌شود و همسرش بايد از او كناره‌گيرى كند و عدّۀ وفات يعنى عدّۀ زنى كه شوهرش مرده است بگيرد و بعد مى‌تواند ازدواج كند و اگر زن يائسه باشد، يا هنوز نزديكى نكرده باشند، عدّه لازم نيست.

زنجانى : مسأله مسلمانى كه منكر خدا يا يگانگى خداوند يا رسالت پيامبر صلى الله عليه و آله شود، مرتدّ مى‌شود و انكار حكم ضرورى دين (يعنى حكمى كه مسلمانان جزء دين اسلام مى‌دانند مثل واجب بودن نماز و روزه) با اعتراف به توحيد و رسالت، سبب ارتداد نيست هر چند ضرورى بودن آن را بداند، ولى كسى كه يكى از ضروريات دين را انكار مى‌كند و شك داريم كه به دو اصل توحيد و رسالت ايمان قلبى دارد، شرعاً كافر به شمار مى‌آيد، هر چند ضرورى بودن آن حكم را نداند.

[مسأله 2448]

مسأله 2448 اگر زن پيش از آن كه شوهرش با او نزديكى كند به طورى كه در مسألۀ پيش گفته شد مرتدّ شود، عقد او باطل مى‌گردد (1) ولى اگر (2) بعد از نزديكى مرتدّ شود (3) بايد به دستورى كه در احكام طلاق گفته خواهد شد عدّه نگهدارد (4) ؛ پس اگر در بين عدّه (5) مسلمان شود عقد باقى و اگر تا آخر عدّه مرتد بماند، عقد باطل است (6) .

(1) فاضل : و همچنين زنى كه يائسه يا غير بالغه است، اگر بعد از نزديكى با شوهر مرتدّ شود، عقد آنها باطل مى‌شود و اگر بعد از نزديكى با زنى كه چنانچه او را طلاق دهند بايد عدّه نگه‌دارد، آن زن مرتد شود، اگر تا قبل از پايان عدّه توبه كند، عقد آنها باقى است و الاّ عقد آنها باطل است و همچنين اگر زن مرتد توبه كند؛ در فرض اوّل اگر بخواهند با هم زندگى كنند، بايد عقد بخوانند و در فرض دوم بهتر است عقد را تجديد كنند.

(2) اراكى ، گلپايگانى ، صافى ، بهجت ، نورى : و همچنين است اگر. .

(3) گلپايگانى ، اراكى ، صافى : ولى يائسه باشد يعنى اگر سيّده است شصت سال و اگر سيّده نيست پنجاه سال او تمام شده باشد، امّا اگر يائسه نباشد. .

بهجت ، نورى : ولى يائسه باشد، امّا اگر يائسه نباشد. .

(4) صافى : و اگر تا آخر عدّه مرتد بماند عقد باطل است و اگر در بين عدّه مسلمان شود بنا بر مشهور عقد باقى است و مراعات احتياط لازم است.