خوئى ، تبريزى : مسأله اگر نداند قيمت چيزى را كه از معدن بيرون آورده به 15 مثقال طلاى مسكوك مى‌رسد يا نه [1]خمس ندارد و لازم نيست به وزن كردن يا از راه ديگر قيمت آن را معلوم كند.

فاضل : مسأله اگر شك كند كه آنچه را خارج نموده است به حد نصاب رسيده است يا خير، احتياط واجب آن است كه امتحان نمايد يعنى از راه وزن كردن يا راههاى ديگر قيمت آن را معلوم كند.

[مسأله 1804]

مسأله 1804 اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند (1) ، چنانچه بعد از كم كردن مخارجى كه براى آن كرده‌اند، اگر سهم هر كدام آنها به 105 مثقال نقره يا 15 مثقال طلا برسد (2) ، بايد خمس آن را بدهند.

(1) فاضل : چنانچه سهم هر كدام آنها به 15 مثقال طلا برسد بايد خمس آن را بدهد.

(2) اراكى : به 15 مثقال طلا برسد. .

نورى : به 105 مثقال نقره سكه‌دار يا 15 مثقال طلاى سكه‌دار برسد. .

گلپايگانى ، صافى : مسأله اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند، چنانچه ( گلپايگانى : بعد از كم كردن مخارجى كه براى بدست آوردن آن مصرف كرده‌اند) قيمت آن به 15 مثقال طلا برسد اگر چه سهم هر كدام آنها اين مقدار نباشد ( گلپايگانى : بنا بر احتياط مستحبّ صافى : بنا بر احتياط واجب) بايد خمس آن را بدهند.

خوئى : مسأله اگر چند نفر چيزى بيرون آورند، چنانچه قيمت آن به 15 مثقال طلاى مسكوك برسد، [2]اگر چه سهم هر كدام آنها اين مقدار نباشد بايد خمس آن را بدهند.

بهجت : مسأله اگر چند نفر با شراكت، معدن را استخراج كنند، چنانچه بعد از كسر هزينۀ استخراج، نصيب هر كدام به حدّ نصاب برسد بايد خمس آن را بدهند، و بنا بر احتياط واجب، اگر نصيب مجموع همه به حدّ نصاب برسد، بايد هر كدام خمس نصيب خود را بدهد.

مكارم : مسأله اگر چند نفر چيزى را از معدن استخراج كنند بايد بعد از كم كردن مخارج خمس آن را بدهند، خواه كم باشد يا زياد (بنا بر احتياط واجب) .

تبريزى : مسأله اگر چند نفر چيزى از معدن بيرون آورند چنانچه قيمت سهم هر كدام به 15 مثقال طلاى مسكوك برسد بايد خمس آن را بدهند و در غير اين صورت سهم هر كدام از منافع كسب حساب مى‌شود.

[مسأله 1805]

مسأله 1805 اگر معدنى را كه در ملك ديگرى است بيرون آورد (1) آنچه از آن به دست مى‌آيد، مال صاحب ملك است و (2) چون صاحب ملك براى بيرون آوردن آن