پس بگيرد، يا اجاره را به هم نزند و اجارۀ مدّتى را كه در تصرّف غصب‌كننده بوده به ميزان معمول از او بگيرد (1) پس اگر حيوانى را يك ماهه به ده تومان اجاره نمايد و كسى آن را ده روز غصب كند و اجارۀ معمولى ده روز آن پانزده تومان باشد، مى‌تواند پانزده تومان را از غصب‌كننده (2) بگيرد.

(1) مكارم : امّا اگر بعد از تحويل، كسى آن را غصب كند نمى‌تواند اجاره را فسخ كند. [پايان مسأله]

(2) تبريزى : يا از اجاره دهنده بگيرد.

[مسأله 2210]

مسأله 2210 اگر چيزى را كه اجاره كرده تحويل بگيرد و بعد ديگرى آن را غصب كند (1) نمى‌تواند اجاره را به هم بزند و فقط حق دارد كرايۀ آن چيز را به مقدار معمول، از غصب‌كننده بگيرد.

(1) سيستانى : اگر چيزى را كه اجاره كرده، ديگرى نگذارد كه آن را تحويل بگيرد و يا پس از تحويل گرفتن، ديگرى آن را غصب كند يا مانع از استفاده بردن از آن شود. .

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 2209.

[مسأله 2211]

مسأله 2211 اگر پيش از آن كه مدّت اجاره تمام شود، ملك را به مستأجر بفروشد اجاره به هم نمى‌خورد و مستأجر بايد مال الاجاره را به فروشنده بدهد و همچنين است اگر آن را به ديگرى بفروشد. (1)

(1) بهجت : و اگر شخص ديگرى كه ملك را خريده از اين كه ملك در اجاره است بى‌خير بوده، مى‌تواند آن بيع را به هم بزند، و اگر مستأجر در بين مدّت، اجاره را فسخ كند منفعت مال، در بقيۀ مدّت اجاره از آن فروشنده است نه خريدار.

گلپايگانى : مسأله اگر پيش از آن كه اجاره تمام شود، ملك را به مستأجر بفروشد چون حُكم به باقى ماندن اجاره مشكل است، احتياط لازم آن است كه در اين صورت در اجارۀ مدّتى كه باقى مانده مستأجر و مؤجر با هم مصالحه نمايند ولى اگر آن را به ديگرى بفروشد اجاره به هم نمى‌خورد.

صافى : اجاره باطل نمى‌شود و مستأجر بايد مال الإجاره را بدهد. همچنين اگر آن را به ديگرى بفروشد، اجاره به هم نمى‌خورد.

[مسأله 2212]

مسأله 2212 اگر پيش از ابتداى مدّت اجاره، ملك به طورى خراب شود كه هيچ قابل استفاده نباشد، يا قابل استفاده‌اى كه شرط كرده‌اند نباشد (1) اجاره باطل مى‌شود. و پولى كه مستأجر به صاحب ملك داده به او بر مى‌گردد (2) بلكه اگر (3) طورى باشد كه بتواند استفادۀ مختصرى هم از آن ببرد، مى‌تواند اجاره را به هم بزند.

(1) سيستانى : اگر پيش از ابتداى مدّت اجاره چيزى را كه اجاره كرده از قابليت استفاده‌اى كه براى مستأجر تعيين گشته است بيفتد. .