گلپايگانى ، صافى : مسأله احتياط لازم اجاره ندادن زمين و كشتى و آسيا است به زيادتر از آنچه اجاره كرده ولى در غير اين سه چيز و غير خانه و دكان و اجير اگر چيز ديگر را اجاره كند و مالك با او شرط نكند كه فقط خودش استفاده نمايد، مىتواند به بيشتر از مقدارى كه اجاره كرده اجاره دهد.
فاضل : مسأله اگر شخصى غير از خانه، مغازه و اطاق، چيز ديگرى را از فردى اجاره نمايد، مثل اين كه زمين را اجاره كند و مالك با او شرط نكند كه فقط خودش از آن استفاده نمايد، در اين صورت «مستأجر» مىتواند مورد اجاره را به هر قيمتى كه بخواهد به ديگرى اجاره دهد، هر چند قيمت اين اجاره از قيمت اجاره شدۀ قبلى بيشتر باشد. و احتياط واجب در آسياب و كشتى هم اين است كه گرانتر از آنچه اجاره كرده، به ديگرى اجاره ندهد.
بهجت : مسأله اگر مورد اجاره چيزى غير از خانه، دكان و اجير باشد مثلاً زمين باشد و مالك شرط استفاده از آن را منحصر به او نكرده باشد مستأجر مىتواند آن را اجاره دهد هر چند به بيشتر از مقدارى كه اجاره كرده است.
[مسأله 2183]
مسأله 2183 اگر خانه يا دكانى را مثلاً يك ساله به صد تومان اجاره كند و از نصف آن، خودش استفاده نمايد، مىتواند (1) نصف ديگر آن را به صد تومان (2) اجاره دهد، ولى اگر بخواهد نصف آن را به زيادتر از مقدارى كه اجاره كرده مثلاً به صد و بيست تومان اجاره دهد، بايد در آن، كارى مانند تعمير انجام داده باشد (3) يا به غير جنسى كه اجاره كرده اجاره دهد
. اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: اراكى و مكارم نيست
بهجت : مسأله 1728 در تمام مواردى كه مستأجر مىتواند مورد اجاره را به ديگرى اجاره دهد مقدار استفادۀ مجاز در اجارۀ دوم نبايد با اجارۀ اوّل مخالف باشد، مثلاً مركب سوارى را كه براى سوارى يك نفر اجاره كرده نمىتواند براى سوارى دو نفر اجاره دهد.
شرايط مالى كه آن را اجاره مىدهند
[مسأله 2184]
مسأله 2184 مالى را كه اجاره مىدهند چند شرط دارد (1) : اوّل: آن كه معين باشد، پس اگر بگويد يكى از خانههاى خود را (2) اجاره دادم درست نيست (3) دوم: مستأجر آن را ببيند، يا كسى كه آن را اجاره مىدهد طورى خصوصيات آن را بگويد كه كاملاً معلوم باشد (4) سوم: تحويل دادن آن ممكن باشد، پس اجاره دادن اسبى كه فرار كرده باطل است (5) چهارم: آن مال بواسطۀ استفاده كردن از بين نرود، پس اجاره دادن نان و ميوه و خوردنىهاى ديگر صحيح نيست (6) پنجم: استفادهاى كه مال را براى آن اجاره دادهاند ممكن باشد، پس اجاره دادن زمين براى زراعت در صورتى كه آب باران كفايت آن را نكند و از آب نهر هم