تكميل كنند، پس از آن اگر چيزى ماند بين مالك و عامل طبق قرارداد تقسيم مى‌شود، بلى چنانچه پس از فسخ مضاربه، خسارتى به سرمايه وارد شود بر مالك است نه عامل.

فاضل : مسأله 2447 اگر معلوم شود كه مضاربه به جهت اخلال بعضى از شرايط آن باطل بوده، تمام سود حاصله متعلق به مالك است و عامل از سود قراردادى سهم نمى‌برد، بلى استحقاق اجرة المثل دارد و چنانچه اجرة المثل او بيشتر از سهم مقرّر براى وى از سود حاصله باشد، حقّى به زايد بر سهم مقرّر از سود حاصله ندارد و اگر بطلان مضاربه به جهت تعيين تمام سود براى مالك باشد، عامل مستحقّ اجرة المثل هم نيست.

فاضل : مسأله 2448 اگر عامل پس از آنكه سرمايه را براى تجارت تحويل گرفت مدّتى در تجارت تأخير انداخت و سرمايه تلف شد ضامن سرمايه است، علاوه گنه كار هم مى‌باشد.

فاضل : مسأله 2449 چنانچه عامل سرمايه را تحويل گرفت و مدّتى با آن معامله و تجارت نكرد، مالك تنها حقّ مطالبه سرمايه را داد و زائد بر آن را مستحقّ نيست، هر چند كه عامل به جهت عمل نكردن به مقتضاى عقد مضاربه معصيت كار است.

فاضل : مسأله 2450 اگر مالك و عامل در مقدار سرمايه اختلاف و نزاع نمايند و مالك، بيّنه‌اى بر ادّعاى خود نداشته باشد، قول عامل با قسم مقدم است و در اين مسأله فرقى نيست كه سرمايه موجود باشد يا تلف شده باشد.

فاضل : مسأله 2451 اگر سرمايه تلف شود يا ضرر و خسارت به آن وارد شود و مالك ادّعا كند كه عامل خيانت كرده يا در حفظ آن كوتاهى و تقصير نموده يا طبق شرط تعيين شده عمل نكرده است و بينه بر ادّعاى خود نداشته باشد و عامل، منكر باشد، قول عامل با قسم، مقدم است.

فاضل : مسأله 2452 چنانچه عامل مدّعى شود كه از طرف مالك در انجام بعضى از معاملات مجاز بوده و مالك منكر شود و بينه‌اى نداشته باشند قول مالك با قسم مقدم است و اگر مالك ادّعا كند كه عامل را از انجام بعضى معاملات كه بدون منع بر عامل جائز است، منع كرده و عامل منكر باشد، قول عامل با قسم مقدم است.

فاضل : مسأله 2453 هرگاه مالك ادّعا كند كه عامل خيانت كرده يا تعدّى يا كوتاهى نموده است و عامل منكر شود، قول عامل با قسم مقدم است.

فاضل : مسأله 2454 چنانچه عامل ادّعا كند كه مال تلف شده يا ضرر كرده يا سود حاصل نشده است و مالك انكار كند و بينه نداشته باشد قول عامل با قسم مقدم است.

فاضل : مسأله 2455 اگر عامل در معاملۀ نسيه مجاز بوده و مدّعى شود كه مطالبات وصول نشده است و مالك منكر عدم وصول شود و بيّنه نداشته باشد، قول عامل با قسم مقدم است.

فاضل : مسأله 2456 اگر عامل بگويد مقدارى سود حاصل شد لكن بعداً به همان مقدار، خسارت وارد شد، قول او مقدم است ( مثل فرع سابق) و همچنين اگر در مقدار سود يا در اصل آن اختلاف داشته باشند و بينه نداشته باشند، قول عامل با قسم مقدم است.

فاضل : مسأله 2457 هر گاه مالك و عامل در مقدار سهم عامل اختلاف داشته باشند، مثلاً