حكم براى فروختن غذا به كسى كه در ماه رمضان از روى معصيت افطار مىكند جارى است.
زنجانى : ولى اگر به اين قصد نفروشد و معاملۀ وى هم سبب مصرف شدن آن چيز در حرام نباشد، بلكه تنها مىداند كه مشترى از انگور شراب تهيّه خواهد كرد معامله اشكال ندارد.
خوئى ، تبريزى : معاملۀ آن حرام ( خوئى : بلكه بنا بر احتياط باطل) است ولى اگر به اين قصد نفروشد و فقط بداند كه مشترى از انگور شراب تهيّه خواهد كرد ظاهر اين است كه معامله اشكال ندارد.
فاضل : معاملۀ آن حرام و بنا بر احتياط باطل است.
مكارم : مسأله خريد و فروش راديو و تلويزيون و ساير وسايلى كه داراى منافع مباح و مشروع قابل ملاحظه است، جايز است ولى هرگاه چيزى را كه منافع حلال دارد به كسى بفروشند كه آن را قطعاً در حرام مصرف مىكند (مثلاً انگور را به كارخانۀ شرابسازى بفروشند) معاملۀ آن حرام است.
سيستانى : مسأله اگر چيزى را كه مىشود استفادۀ حلال از آن ببرند، براى اين بفروشد كه آن را در حرام مصرف كنند، مثلاً انگور را براى اين بفروشد كه از آن شراب تهيّه نمايند، چه در ضمن معامله قرار بر اين بگذارند و چه پيش از آن؛ و معامله را بر اساس آن انجام دهند، معامله حرام است؛ ولى اگر براى آن نفروشد و فقط بداند كه مشترى از انگور شراب تهيّه خواهد كرد، معامله اشكال ندارد.
[مسأله 2069]
مسأله 2069 خريد و فروش مجسمه و صابون يا (1) چيزهاى ديگرى كه روى آن مجسمه دارد اشكال ندارد.
(1) فاضل : خريد و فروش مجسمه و. .
نورى : ساختن مجسمه حرام است ولى خريد و فروش آن و صابون يا. .
گلپايگانى : مسأله ساختن مجسمه حرام است، ولى خريد و فروش آن بعيد نيست كه جايز باشد، اگر چه احتياط در ترك آن است.
خوئى : مسأله ساختن مجسمۀ جاندار بلكه نقاشى آن نيز حرام است، ولى خريد و فروش آن مانعى ندارد، اگر چه أحوط ترك است.
تبريزى : مسأله ساختن مجسمۀ جاندار بنا بر مشهور حرام است و نقاشى آن جايز است و خريد و فروش آن مانعى ندارد، اگر چه أحوط ترك است.
سيستانى : مسأله ساختن مجسمۀ جاندار بنا بر احتياط حرام است، ولى خريد و فروش آن مانعى ندارد؛ و امّا نقاشى جاندار جايز است.
زنجانى : مسأله ساختن مجسمۀ جاندار حرام است و همچنين نقاشى جاندار بنا بر احتياط حرام است، ولى خريد و فروش آن مانعى ندارد هر چند احتياط استحبابى در ترك آن است.
بهجت : مسأله ساختن مجسّمۀ موجودات جاندار حرام است امّا نگهدارى آن براى مقاصد غير حرام بنا بر أظهر جايز است، و نيز معامله به همين مقصود مانعى ندارد، اگر چه احتياط مستحبّ در ترك آن است. و نقاشى موجودات جاندار بنا بر أظهر حرام نيست، اگر چه