احكام حجّ

[مسأله 2036]

مسأله 2036 حجّ: زيارت كردن خانۀ خدا و انجام اعمالى است كه دستور داده‌اند در آنجا بجا آورده شود و در تمام عمر بر كسى كه اين شرايط را دارا باشد، يك مرتبه واجب مى‌شود (1) : اوّل: آن كه بالغ باشد (2) دوم: آن كه عاقل و آزاد باشد (3) سوم: بواسطۀ رفتن به حجّ مجبور نشود كه كار حرامى را كه اهميتش در شرع از حجّ بيشتر است انجام دهد (4) ، يا عمل واجبى را كه از حجّ مهمتر است ترك نمايد (5) چهارم: آن كه مستطيع باشد، و مستطيع بودن به چند چيز است: اوّل: آن كه توشۀ راه و چيزهايى را كه بر حسب حالش در سفر به آن محتاج است و در كتابهاى مفصل گفته شده دارا باشد (6) و نيز مركب سوارى يا مالى كه بتواند آنها را تهيّه كند داشته باشد (7) دوم: سلامت مزاج و توانايى آن را داشته باشد كه بتواند مكه رود و حجّ را بجا آورد (8) سوم: در راه مانعى از رفتن نباشد و اگر راه بسته باشد، يا انسان بترسد كه در راه، جان يا عِرض او از بين برود، يا مال او را ببرند (9) ، حجّ بر او واجب نيست ولى اگر از راه ديگرى بتواند برود، اگر چه دورتر باشد در صورتى كه مشقّت زياد نداشته باشد و خيلى غير متعارف نباشد، بايد از آن راه برود (10) چهارم: به قدر (11) بجا آوردن اعمال حجّ وقت داشته باشد (12) پنجم: مخارج كسانى را كه خرجى آنان بر او واجب است مثل زن و بچه (13) و مخارج كسانى را كه مردم خرجى دادن به آنها را لازم مى‌دانند داشته باشد (14) ششم: بعد از برگشتن، كسب، يا زراعت، يا عايدى ملك، يا راه ديگرى براى معاش خود داشته باشد (15) كه مجبور نشود به زحمت زندگى كند (16)

(1) بهجت : زيارت كردن خانۀ خدا و انجام اعمالى مخصوص در زمانى خاص را حجّ گويند. حجّ از اركان دين است و با شرايط ذيل يكبار در تمام عمر بر انسان واجب مى‌شود. .

(2) گلپايگانى ، صافى : اوّل: كمال، به اينكه بالغ و عاقل باشد. .

(3) گلپايگانى ، صافى : دوم: آنكه آزاد باشد. .

زنجانى : دوم: آن كه عاقل باشد. .

(4) خوئى ، تبريزى ، سيستانى ، صافى : مجبور نشود كه كار حرامى را كه ترك آن از حجّ