يا بگونه ديگرى مبادله نمايد، همچنين فقير نمى‌تواند زكات را از مالك بگيرد و به كمتر از مقدار آن صلح كند يا آن را به او ببخشد يا به قيمت كمتر به او بفروشد ولى كسى كه زكات بدهكار است و فقير شده و نمى‌تواند زكات را بدهد، چنانچه بخواهد توبه كند، فقير مى‌تواند زكات را از او بگيرد و به او ببخشد ولى اگر بعداً دارا شود بايد زكات را بدهد، همچنين اگر پس از مرگ وى مالى از وى باقى مانده باشد، بايد زكات را از آن مال بردارند.

[مسأله 1982]

مسأله 1982 انسان مى‌تواند از زكات، قرآن يا كتاب دينى يا كتاب دعا بخرد و وقف نمايد، اگر چه بر اولاد خود و بر كسانى وقف كند كه خرج آنان بر او واجب است. و نيز مى‌تواند توليت وقف را براى خود يا اولاد خود قرار دهد.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

سيستانى : مسأله انسان نمى‌تواند از سهم سبيل اللّٰه، قرآن يا كتاب دينى يا كتاب دعا بخرد و وقف نمايد، مگر آن كه مصلحت عامّه، اقتضاى اين كار را داشته و از حاكم شرع بنا بر احتياط لازم اجازه بگيرد.

مكارم : مسأله انسان مى‌تواند از زكات، كتابهاى دينى و علمى و قرآن و دعا و ساير كتبى كه در پيشرفت هدفهاى اسلامى مؤثر است بخرد و وقف نمايد، خواه وقف عموم كند، يا وقف اشخاص خاص، حتى مى‌تواند بر اولاد خود و كسانى كه واجب النفقۀ او هستند وقف كند، ولى نمى‌تواند از زكات املاكى بخرد و بر اولاد خود وقف نمايد.

[مسأله 1983]

مسأله 1983 انسان نمى‌تواند (1) از زكات، ملك بخرد (2) و بر اولاد خود يا بر كسانى كه مخارج آنان بر او واجب است وقف نمايد كه عايدى آن را به مصرف مخارج خود برسانند

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) اراكى : بنا بر احتياط واجب. .

گلپايگانى ، صافى : بنا بر احتياط لازم. .

(2) فاضل : املاكى بخرد. .

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1982

[مسأله 1984]

مسأله 1984 فقير مى‌تواند براى رفتن به حجّ و زيارت و مانند اينها زكات بگيرد (1) ، ولى اگر به مقدار خرج سالش زكات گرفته باشد، براى زيارت و مانند آن نمى‌تواند زكات بگيرد (2)

. اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) اراكى : بقيّه مسأله ذكر نشده.

(2) فاضل : ولى از سهم سبيل اللّٰه مانعى ندارد.

گلپايگانى ، صافى : نمى‌تواند از سهم فقرا زكات بگيرد، ولى از سهم سبيل اللّٰه مانعى ندارد.

خوئى ، تبريزى : مسأله انسان مى‌تواند براى رفتن به حجّ و زيارت و مانند اينها از سهم سبيل اللّٰه زكات بگيرد [1]اگر چه فقير نباشد يا اين كه به مقدار خرج سالش زكات گرفته باشد. [2]