است كه بيش از مخارج سال به او ندهند، ولى اگر به تدريج به او زكات بدهند، بيش از مخارج سالش نمى‌تواند بگيرد. كسى كه مقدارى پول يا جنس دارد ولى كمتر از مخارج سالش مى‌باشد، مى‌تواند زكات بگيرد.

گلپايگانى ، صافى : مسأله جايز است در يك دفعه مقدارى زكات به فقير بدهند كه غنى شود ولى اگر به مقدار مخارج يك سال گرفت بعد نمى‌تواند، تا به قدر مخارج سال دارد بگيرد.

بهجت : مسأله انسان مى‌تواند به فقير و مسكين بيش از مخارج ساليانه‌اش زكات بدهد ولى اگر اين كار موجب بى‌انصافى شده و به ديگر فقرا اجحاف شود، مثل اينكه همۀ مردم بخواهند زكاتشان را به يك فقير بدهند و بقيۀ فقرا تنگدست بمانند، خالى از اشكال نيست. و مستحبّ است كه به هر فقير كمتر از زكات نصاب اوّل طلا و نقره كه قبلاً گفته شد ندهند.

زنجانى : مسأله فقير يا مسكين نمى‌تواند بيشتر از مخارج سال خود و عيالاتش را از زكات بگيرد و اگر مقدارى پول يا جنس دارد، فقط مى‌تواند به اندازه كسرى مخارج يك سال، زكات بگيرد، ولى اگر قادر به تأمين مخارج سالهاى آينده و لو از زكات نباشد مى‌تواند مخارج سالهاى بعد را نيز در همان سال اوّل از زكات بگيرد.

مكارم : مسأله فقير يا مسكين بنا بر احتياط واجب نمى‌تواند بيش از مخارج سال خود و عيالاتش را از زكات بگيرد و اگر كسرى دارد تنها به اندازۀ كسرى خود مى‌تواند بگيرد.

[مسأله 1927]

مسأله 1927 كسى كه مخارج سالش را داشته اگر مقدارى از آن را مصرف كند و بعد شك كند كه آنچه باقى مانده به اندازۀ مخارج سال او هست يا نه، نمى‌تواند زكات بگيرد

. اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: بهجت و مكارم نيست

[مسأله 1928]

مسأله 1928 صنعتگر يا مالك يا تاجرى كه (1) درآمد او از مخارج سالش كمتر است (2) مى‌تواند براى كسرى مخارجش زكات بگيرد (3) و لازم نيست ابزار كار يا ملك يا سرمايۀ خود را به مصرف مخارج برساند (4)

(1) مكارم : صنعتگر يا كارگرى كه. .

(2) زنجانى : اگر درآمد صنعت يا ملك يا تجارت انسان از مخارج سالش كمتر است. .

(3) اراكى : بقيّه مسأله ذكر نشده.

(4) بهجت : مگر اينكه ابزار كار يا سرمايۀ او به قدرى زياد باشد كه بتواند آن را تعويض يا تبديل به چيز ديگر كند و مقدارى برايش بماند كه براى زندگى بدون مشقّت و عُسر كافى باشد، كه در اين صورت لازم است اين كار را انجام بدهد.

[مسأله 1929]

مسأله 1929 فقيرى كه خرج سال خود و عيالاتش را ندارد، اگر خانه‌اى دارد كه ملك اوست و در آن نشسته، يا مال سوارى (1) دارد، چنانچه بدون اينها نتواند زندگى كند (2) اگر چه براى حفظ آبرويش باشد، مى‌تواند زكات بگيرد و همچنين است اثاث خانه و ظرف و لباس تابستانى و زمستانى و چيزهايى كه به آنها احتياج دارد. و فقيرى كه اينها را ندارد، اگر به اينها احتياج داشته باشد، مى‌تواند از زكات خريدارى نمايد.

(1) سيستانى : وسيلۀ سوارى. .

(2) زنجانى : چنانچه به آنها نياز داشته باشد. .