گندم به حدّ خرمن برسد و انگور و خرما خشك گردد ( سيستانى : انگور و خرما به وقت خشك شدن برسد) و آنگاه زكات را بدهد بلكه همين كه زكات واجب شد جايز است مقدار زكات را قيمت نموده و به عنوان زكات قيمت آن را بدهد.

زنجانى : مسأله 1894 واجب نيست صبر نمايد تا جو و گندم به هنگام خرمن برسد و انگور و خرما خشك گردد، و آنگاه زكات بدهد، بلكه همين كه زكات را قيمت نمود، قيمت آن را بابت زكات بدهد.

خوئى ، تبريزى : مسأله 1895 سيستانى : مسألۀ 1852 بعد از آن كه زكات تعلق گرفت مى‌تواند عين زراعت يا خرما و انگور را پيش از درو كردن يا چيدن به مستحقّ يا حاكم شرع يا وكيل اينها مشاعاً تسليم نمايد [1]و پس از آن در مصارف شريك مى‌باشند.

خوئى ، تبريزى ، زنجانى : مسأله 1896 سيستانى : مسألۀ 1853 در صورتى كه مالك عين مال را از زراعت يا خرما و انگور به حاكم يا مستحقّ يا وكيل آنها تسليم نمود لازم نيست آنها را مجاناً به طور اشاعه نگاه دارد بلكه مى‌تواند براى اين كه تا وقت درو يا خشك شدن برسد براى ماندن آنها در زمينش اجرت مطالبه نمايد.

[مسأله 1883]

مسأله 1883 اگر درخت انگور يا خرما را بخرد، قيمت آن جزء مخارج نيست ولى اگر خرما يا انگور را پيش از چيدن (1) بخرد، پولى را كه براى آن داده جزء مخارج حساب مى‌شود.

اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: خوئى ، تبريزى ، بهجت ، زنجانى و سيستانى نيست

(1) گلپايگانى ، صافى : و قبل از تعلق زكات در مواردى كه خريدن آن صحيح است. .

فاضل : و قبل از تعلّق زكات. .

مكارم : مسأله-هر گاه درخت انگور يا خرما را بخرد قيمت آن مسلماً جزء مخارج نيست و اگر خرما يا انگور را پيش از رسيدن بخرد احتياط واجب آن است كه پول آن را نيز از محصول كم نكند، همچنين پولى را كه براى خريد زمين مى‌دهد جزء مخارج نيست.

[مسأله 1884]

مسأله 1884 اگر زمينى را بخرد و در آن زمين گندم يا جو بكارد، پولى را كه براى خريد زمين داده جزء مخارج حساب نمى‌شود. ولى اگر زراعت را بخرد (1) پولى را كه براى خريد آن داده مى‌تواند جزء مخارج حساب نمايد و از حاصل كم كند (2) امّا بايد قيمت كاهى را كه از آن به دست مى‌آيد، از پولى كه براى خريد زراعت داده كسر نمايد (3) مثلاً اگر زراعتى را پانصد تومان بخرد و قيمت كاه آن (4) صد تومان باشد، فقط چهار صد تومان آن را مى‌تواند جزء مخارج حساب نمايد

. اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: خوئى ، بهجت ، سيستانى ، زنجانى و تبريزى نيست

(1) گلپايگانى ، فاضل ، صافى : پيش از تعلّق زكات بخرد. .

(2) اراكى : بقيّه مسأله ذكر نشده.

(3) گلپايگانى ، صافى : يعنى بايد مخارج را تقسيم كند [و]آنچه سهم گندم باشد از گندم كم