خوئى ، تبريزى : مسأله-خرما بر سه قسم است: (1) آن است كه خشكش مى‌كنند و حكم زكات آن گفته شد. (2) آن است كه در حال رُطَب بودنش مى‌خورند. [1](3) آن است كه نارس خلال آن را مى‌خورند. در قسم دوم چنانچه مقدارى باشد كه خشك آن به 288 من 45 مثقال كم برسد ( خوئى : بنا بر احتياط) زكات آن واجب است [2]و امّا قسم سوم ظاهر اين است كه زكات بر آن واجب نباشد.

زنجانى : مسأله خرما بر سه قسم است: (1 آن كه خشكش مى‌كنند كه زكات در آن بى‌اشكال واجب است، چنانچه گذشت. (2 آن كه در حال رطب بودنش مى‌خورند كه بنا بر احتياط اگر مقدارى باشد كه خشك آن به اندازه نصاب باشد، زكات آن واجب است. (3 آن كه نارس آن را مى‌خورند كه ظاهراً زكات در آن واجب نيست.

[مسأله 1874]

مسأله 1874 گندم و جو و خرما و كشمشى كه زكات آنها را داده اگر چند سال هم نزد او بماند زكات ندارد.

[مسأله 1875]

مسأله 1875 اگر گندم و جو و خرما و انگور، هم از آب باران (1) مشروب شود و هم از آب دلو و مانند آن استفاده كند، چنانچه طورى باشد كه بگويند با دلو آبيارى شده نه باران، زكات آن بيست يك است و اگر بگويند با آب باران آبيارى شده (2) زكات آن ده يك است.

اين مسأله در رسالۀ آيات عظام: خوئى ، گلپايگانى ، تبريزى ، صافى ، سيستانى ، بهجت ، زنجانى و فاضل نيست

(1) نورى : يا مانند آن. .

(2) نورى : نه دلو. .

مكارم : مسأله مقدار زكات گندم و جو و خرما و انگور در صورتى كه از آب باران، يا قنات و نهر و سدّ و يا رطوبت زمين مشروب شود، ده يك است و اگر با آب چاههاى عميق و نيمه عميق و كم عمق، يا به وسيلۀ دلو و دست و حيوان از چاه يا رودخانه آب بكشد و آن را مشروب سازد زكات آن بيست يك است.

مسائل اختصاصى

گلپايگانى ، صافى : مسأله 1883 نورى : مسأله 1871 اگر گندم و جو و خرما و انگور از آب باران يا نهر مشروب شود، يا ( مثل زراعتهاى مصر) [3]از رطوبت زمين استفاده كند؛ زكات آن ده يك است و اگر با دلو و مانند آن آبيارى شود [4]زكات آن بيست يك است [5]و اگر مقدارى از باران، يا نهر، يا رطوبت زمين استفاده كند و به همان مقدار از آبيارى با دلو و مانند آن استفاده نمايد [6]زكات نصف آن ده يك و زكات نصف ديگر آن بيست يك مى‌باشد يعنى از چهل قسمت سه قسمت آن را بايد بابت زكات بدهند.