زنجانى : اگر بداند كه زكات آن را نداده، بايد زكات آنها را بدهد مگر اينكه فروشنده بعد از فروش، زكات را بدهد، و چنانچه خريدار زكات را بدهد مى‌تواند معادل آن را از فروشنده بگيرد.

(3) (4) (5) فاضل : مجتهد جامع الشرائط. .

(6) گلپايگانى ، صافى : و همچنين صحيح مى‌شود اگر بعد از معامله، خود فروشنده زكات آن را بدهد.

[مسأله 1871]

مسأله 1871 اگر وزن گندم و جو و خرما و كشمش موقعى كه تر است (1) به 288 من و 45 مثقال كم برسد (2) و بعد از خشك شدن كمتر از اين مقدار شود، زكات آن واجب نيست.

(1) سيستانى : به مقدار نصاب برسد و در وقت خشك شدن كمتر از اين مقدار شود، زكات آن واجب نيست.

(2) گلپايگانى ، مكارم ، صافى : به حدّ نصاب برسد. .

بهجت : تقريباً به سيصد من تبريز برسد. .

زنجانى : مسأله اگر گندم و جو و خرما و انگور موقعى كه تر است به مقدار نصاب برسد و بعد از خشك شدن يا كشمش شدن كمتر از اين مقدار شود، زكات آن واجب نيست.

[مسأله 1872]

مسأله 1872 اگر گندم و جو و خرما را پيش از خشك شدن (1) مصرف كند اگر چه خشك آنها به اندازۀ نصاب باشد، زكات آنها واجب نيست (2) ولى اگر احتياطاً زكات آنها را بدهد، خيلى پسنديده است

. اين مسأله، در رسالۀ آيات عظام: فاضل و بهجت نيست

(1) نورى : در غير آنچه كه در مسأله [1867]ذكر شد. .

(2) گلپايگانى ، خوئى ، تبريزى ، صافى ، سيستانى ، نورى ، زنجانى : چنانچه خشك آنها به اندازۀ نصاب باشد، بايد زكات آنها را بدهد ( زنجانى : همچنين است اگر انگور را پيش از كشمش شدن مصرف كند، چنانچه كشمش آنها به اندازه نصاب باشد، بايد زكات آنها را داد) .

اراكى : مسأله اگر بخواهد از گندم يا جو يا خرما يا انگور قبل از خشك شدن، بيشتر از متعارف مصرف كند، چنانچه خشك آنها قبل از مصرف به نصاب مى‌رسد، زكات آنچه را بيش از متعارف مصرف كرده، ضامن است.

مكارم : مسأله اگر رطب و انگور را پيش از خشك شدن مصرف كند يا به فروش رساند، در صورتى زكات آن واجب است كه خشك شدۀ آنها به اندازۀ نصاب باشد.

[مسأله 1873]

مسأله 1873 خرمايى كه تازۀ آن را مى‌خورند و اگر بماند خيلى كم مى‌شود (1) چنانچه مقدارى باشد كه خشك آن به 288 من و 45 مثقال كم برسد (2) زكات آن واجب است.

(1) گلپايگانى ، اراكى ، صافى : يا بعد از خشك شدن به آن خرما نمى‌گويند. .

(2) گلپايگانى ، صافى : به حد نصاب برسد. .

بهجت : به سيصد من تبريز برسد. .

مكارم : رجوع كنيد به ذيل مسأله 1858.