(1) گلپايگانى: كه تأخير يكى كفاره دارد و تأخير ديگرى ندارد بايد در نيت معين كند روزه‌اى را كه مى‌گيرد قضاى كدام رمضان است.

(2) صافى: كه قضاى سال آخرى است، قضاى آن سال حساب نمى‌شود و كفارۀ تأخير آن از او ساقط نمى‌گردد.

(3) خوئى، تبريزى، زنجانى: قضاى سال آخرى حساب نمى‌شود. (زنجانى: بلكه از سالهاى قبل حساب مى‌شود.)

سيستانى: قضاى آخرين سال حساب نمى‌شود كه كفارۀ تأخير از او ساقط شود.

[مسأله 1700 كسى كه قضاى روزۀ رمضان را گرفته]

مسأله 1700 كسى كه قضاى روزۀ رمضان را گرفته، اگر وقت قضاى روزه او تنگ نباشد مى‌تواند پيش از ظهر روزۀ خود را باطل نمايد (1) .

(1) مكارم: ولى بعد از ظهر جايز نيست، هم چنين اگر قضاى روزۀ غير معينى (مانند قضاى روزۀ نذر) را گرفته باشد، احتياط واجب آن است كه بعد از ظهر روزه را باطل نكند.

خوئى، سيستانى: مسأله در قضاى روزۀ رمضان مى‌تواند پيش از ظهر روزۀ خود را باطل نمايد، ولى اگر وقت قضا تنگ باشد بهتر آن است كه باطل ننمايد.

زنجانى: مسأله در قضاى روزه ماه رمضان، اگر از شب نيت روزه را داشته باشد يا وقت قضا تنگ باشد جايز نيست روزۀ خود را باطل كند؛ خواه پيش از ظهر باشد خواه بعد از ظهر، و اگر از شب نيت نكرده باشد و وقت هم داشته باشد مى‌تواند پيش از ظهر روزۀ خود را باطل نمايد و بعد از ظهر نمى‌تواند.

بهجت: مسأله كسى كه قضاى روزۀ ماه رمضان گرفته است، در صورت وسعت وقت پيش از ظهر مى‌تواند افطار كند و آن قضا را در وقت ديگرى انجام دهد ولى افطار بعد از ظهر حرام است، و اگر بعد از ظهر افطار كند بايد كفاره بدهد و كفاره او اطعام ده فقير و در صورت عدم توانايى سه روز روزه گرفتن است.

[مسأله 1701 اگر قضاى روزۀ ماه رمضان شخص ديگرى را گرفته باشد]

مسأله 1701 اگر قضاى روزۀ ماه رمضان شخص ديگرى را گرفته باشد (1) ، احتياط واجب آن است (2) كه بعد از ظهر روزه را باطل نكند.

اين مسأله در رسالۀ آيات عظام: مكارم و بهجت نيست

(1) خوئى، گلپايگانى، صافى، زنجانى، تبريزى، سيستانى: اگر قضاى روزۀ ميتى را گرفته باشد. .

فاضل: اگر قضاى روزۀ شخص ديگر را گرفته باشد. .

نورى: اگر قضاى روزۀ معيّنى را گرفته باشد. .

(2) خوئى، تبريزى، سيستانى: بهتر است. .

گلپايگانى، صافى، زنجانى: احتياط مستحب است. .

[مسأله 1702 اگر به واسطۀ مرض، يا حيض، يا نفاس، روزۀ رمضان را نگيرد]

مسأله 1702 اگر به واسطۀ مرض، يا حيض، يا نفاس، روزۀ رمضان را نگيرد (1) و پيش از تمام شدن رمضان بميرد، لازم نيست روزه‌هايى را كه نگرفته براى او قضا كنند (2) ، اگر چه مستحب است.

اين مسأله در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست