مگر در نمازهايى كه اداى آنها ترتيب دارد مثل نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا از يك روز چنان كه سابقاً گذشت. (سيستانى: ولى اگر او را اجير كرده باشند كه طبق فتواى مرجع ميت يا ولى او عمل كند و آن مرجع ترتيب را لازم بداند بايد ترتيب را رعايت نمايد) .

فاضل: مسأله قضاى نمازهاى ميّت در صورتى كه ترتيب آنها را بدانند، بايد به ترتيب خوانده شود و اگر ترتيب آنها را ندانند، رعايت ترتيب لازم نيست، ولى در مورد نماز ظهر و عصر يا مغرب و عشا از يك روز، رعايت ترتيب لازم است.

بهجت: مسأله اگر ترتيب قضا شدن نمازهاى ميّت، معلوم است قضاى آنها هم بايد به ترتيب خوانده شود و اگر ترتيب نمازها را نمى‌دانند، چنانچه رعايت ترتيب، مستلزم تكرار عمل باشد، لازم نيست حتّىٰ اگر بدانند كه ميّت، ترتيب نمازهاى خود را مى‌دانسته است.

[مسأله 1544 اگر با اجير شرط كنند]

مسأله 1544 اگر با اجير شرط كنند كه عمل را به طور مخصوصى انجام دهد (1) ، بايد همان طور به جا آورد (2) . و اگر با او شرط نكنند، بايد در آن عمل به تكليف خود رفتار نمايد (3) و احتياط مستحب آن است كه از وظيفۀ خودش و ميت هر كدام كه به احتياط نزديكتر است به آن عمل كند مثلاً اگر وظيفۀ ميت گفتن سه مرتبه تسبيحات اربعه بوده و تكليف او يك مرتبه است، سه مرتبه بگويد.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه فاضل نيست

(1) مكارم: (مثلاً بگويند نماز را بايد در مسجد يا در فلان ساعت بخواند) ، بايد به شرط عمل كند امّا اگر شرط خاصّى با او نكنند، مطابق تكليف خود و طبق معمول انجام دهد. و در مستحبات نيز آن چه معمول است، به جا مى‌آورد و بيش از آن لازم نيست، مگر شرط كنند. خواندن نماز آيات نيز تا شرط نكنند، لازم نيست.

(2) سيستانى: مگر اين كه يقين به بطلان عمل به آن نحو داشته باشد، . .

(3) اراكى، بهجت: بقيه مسأله ذكر نشده.

زنجانى: مسأله كسى كه به نيابت از ديگرى عبادتى انجام مى‌دهد اگر مرجع تقليدش امرى را حرام مى‌داند نبايد مرتكب شود؛ هم چنين اگر بخواهد آثار صحت بر عملش بار كند، رعايت فتواى مرجع تقليدش لازم است و در اين امر فرقى نيست كه از طرف شخص زنده باشد (مثلاً در نماز طواف) يا از طرف ميت، ميت وصيت كرده باشد يا خير، بدون مزد باشد يا با مزد.

[مسأله 1545 اگر با اجير شرط نكنند]

مسأله 1545 اگر با اجير شرط نكنند كه نماز را با چه مقدار از مستحبات آن بخواند، بايد مقدارى از مستحبات نماز را كه معمول است به جا آورد (1) .

(1) تبريزى: به مقدار واجب اكتفا كند كافى است.

بهجت: مى‌تواند بدون مستحبات، نماز را به جا آورد.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله (1544) .

مسائل اختصاصى

زنجانى: مسأله 1552 اگر بر كسى لازم باشد كه به انجام عبادتى وصيت كند، بايد قيد كند كه فتاواى او يا مرجع تقليدش رعايت شود و اگر در وصيت قيدى نشده باشد، خواه در اعمال واجب يا مستحب، نايب بايد فتاواى وصيت‌كننده يا مرجعش را نيز رعايت كند، و در مواردى