سيستانى: بايد سجده را قضا نمايد، بلكه اگر وقت نماز هم گذشته باشد بنا بر احتياط واجب بايد آن را قضا كند.

(4) مكارم: و نماز او صحيح است.

مسأله اختصاصى

مكارم: مسأله 1114 براى قضاى سجده يا تشهّد بعد از نماز نيّت مى‌كند، سپس همان سجده يا تشهّد را بدون اللّٰه اكبر و چيز اضافى ديگر قضا مى‌كند و بعد بنا بر احتياط سجدۀ سهو به جا مى‌آورد.

كم و زياد كردن اجزاء و شرايط نماز

[مسأله 1263 هر گاه چيزى از واجبات نماز را عمداً كم يا زياد كند]

مسأله 1263 هر گاه چيزى از واجبات نماز را عمداً كم يا زياد كند، (1) اگر چه يك حرف آن باشد، نماز باطل است.

(1) مكارم: نماز او باطل است، امّا اگر به واسطۀ ندانستن مسأله باشد اگر آن جزء از اركان نماز است، نماز باطل مى‌شود و اگر غير از اركان است، نمازش صحيح است به شرط اين كه جاهل قاصر باشد، يعنى دسترسى براى ياد گرفتن مسأله نداشته باشد.

[مسأله 1264 به واسطۀ ندانستن مسأله]

مسأله 1264 اگر به واسطۀ ندانستن مسأله، چيزى از اجزاء نماز را كم يا زياد كند اگر آن جزء، ركن نباشد نمازش صحيح است (1) اگر جاهل قاصر باشد، و الا به احتياط واجب، نماز باطل است.

اين مسأله، در رسالۀ آيت اللّٰه بهجت نيست

(1) فاضل: نماز باطل است؛ چه آن جزء واجب، ركن باشد يا غير ركن.

مكارم: رجوع كنيد به ذيل مسأله 1263.

گلپايگانى، صافى: مسأله اگر به واسطۀ ندانستن مسأله چيزى از واجبات نماز را كم يا زياد كند نماز باطل است ولى چنانچه به واسطۀ ندانستن مسأله حمد و سورۀ نماز صبح و مغرب و عشاء را آهسته بخواند يا حمد و سورۀ نماز ظهر و عصر را بلند بخواند، يا در مسافرت نماز ظهر و عصر و عشاء را چهار ركعت بخواند، نمازش صحيح است.

خوئى، تبريزى: از روى تقصير. .

اراكى، زنجانى: بنا بر احتياط واجب. .

سيستانى: اگر به واسطۀ ندانستن مسأله چيزى از واجبات ركنى نماز را كم كند، نماز باطل است. و امّا كم كردن واجب غير ركنى از جاهل قاصر (مانند كسى كه به گفتۀ شخص موثّقى يا رسالۀ معتبرى اعتماد كرده و بعداً خطاى او يا رساله معلوم شده است) ، نماز را باطل نمى‌كند و چنانچه به واسطۀ ندانستن مسأله هر چند از روى تقصير. .

زنجانى: يا به جهت ندانستن اصل مسألۀ شكسته بودنِ نماز مسافر، نماز ظهر و عصر و عشا را در مسافرت چهار ركعتى بخواند يا مسافرى كه قصد ماندن ده روز در جايى را داشته باشد و به جهت ندانستن حكم مسأله نمازش را شكسته بخواند، نمازش صحيح است.

تبريزى: البته به تفصيلى كه در نماز مسافر ذكر مى‌شود.