[س 411 تخريب مسجد ]

س 411: رأى جناب عالى در مورد مسأله ذيل چيست؟ در يكى از روستاها مسجدى وجود دارد كه رو به خرابى است، ولى دليلى براى خراب كردن آن وجود ندارد، زيرا مانع استمرار جاده نيست. آيا تخريب آن به طور كامل جايز است؟ هم چنين اين مسجد داراى مقدارى اثاثيه و اموال است، اينها بايد به چه كسى داده شوند؟ ج: تخريب و ويران كردن مسجد جايز نيست و به طور كلى خراب كردن مسجد آن را از مسجد بودن خارج نمى‌كند. اثاث و لوازم مسجد اگر مورد استفاده در آن مسجد نباشد، بردن آن به مساجد ديگر براى استفاده از آنها اشكال ندارد.

[س 412 ساخت موزه در گوشه‌اى از صحن مسجد]

س 412: آيا شرعاً ساخت موزه در گوشه‌اى از صحن مسجد بدون دخل و تصرف در ساختمان آن جايز است، مثل كتابخانه كه امروزه جزئى از مسجد را تشكيل مى‌دهد؟ ج: ايجاد موزه يا كتابخانه در گوشۀ صحن مسجد اگر مخالف كيفيت وقف تالار و شبستان و صحن مسجد باشد و يا موجب تغيير ساختمان مسجد گردد، جايز نيست. بهتر اين است كه مكانى در كنار مسجد براى اين منظور تهيه شود.

[س 413 مكانى وقفى وجود دارد كه در آن مسجد مدرسۀ علوم دينى]

س 413: مكانى وقفى وجود دارد كه در آن مسجد، مدرسۀ علوم دينى و كتابخانه عمومى بنا شده است كه همگى آنها الان فعّال هستند. اين مكان در حال حاضر جزء نقشۀ مكان‌هايى است كه از طرف شهردارى بايد خراب شوند. چگونه بايد با شهردارى براى تخريب آن و گرفتن امكانات هم‌كارى كرد تا بتوان آن را تبديل به ساختمان بهترى نمود؟ ج: اگر شهردارى اقدام به تخريب آن و دادنِ عوض نمايد و آن را تحويل دهد، اشكال ندارد، ولى اصل خراب كردن مسجد و مدرسۀ وقفى فى نفسه جايز نيست، مگر در صورتى كه مصلحتِ اهمِ غير قابل چشم‌پوشى اقتضا كند.

[س 414 براى توسعۀ مسجد نياز به كندن چند درخت از صحن آن است]

س 414: براى توسعۀ مسجد نياز به كندن چند درخت از صحن آن است، آيا اين عمل با توجه به بزرگ بودن صحن مسجد و وجود درختان زياد در آنجا، جايز است؟ ج: اگر عمل مذكور تغيير و تبديل وقف شمرده نشود، اشكال ندارد.

[س 415 زمينى كه جزء قسمت سر پوشيدۀ مسجد بوده]

س 415: زمينى كه جزء قسمت سر پوشيدۀ مسجد بوده و بر اثر واقع شدن مسجد در مسير طرح عمرانى شهردارى، در خيابان افتاده و قسمتى از آن به علت اضطرار تخريب شده، چه حكمى دارد؟ ج: اگر احتمال برگشت آن به حالت اوليۀ ضعيف باشد، ترتّب آثار شرعى مسجد بر آن معلوم نيست.

[س 416 مسجدى بوده كه خراب شده]

س 416: مسجدى بوده كه خراب شده، و آثار مسجدى از آن محو گرديده يا به جاى آن بناى ديگرى ساخته شده و اميدى هم به دوباره‌سازى آن وجود ندارد، مثل آن كه آن آبادى ويران شده و تغيير مكان پيدا كرده، آيا نجس كردن آن مكان حرام است و تطهير آن واجب است؟ ج: در فرض سؤال معلوم نيست نجس كردن آن حرام باشد، گرچه احتياط آن است كه نجس نكنند.

[س 417 مدتى است كه در يكى از مساجد، نماز جماعت اقامه مى‌كنم]

س 417: مدتى است كه در يكى از مساجد، نماز جماعت اقامه مى‌كنم و اطلاعى از كيفيت وقف مسجد ندارم.