پيدا شود شستن و مسح روى آن كافى است و چنانچه سوراخ شود، رساندن آب به زير پوست لازم نيست، ولى چنانچه قسمتى از پوست كنده شده كه گاهى به بدن مى‌چسبد و گاهى بلند مى‌شود بايد آب را به زير آن برساند به شرط اين كه ضرر نداشته باشد.

[مسأله 293 اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده]

مسأله 293 اگر انسان شك كند كه به اعضاى وضوى او چيزى چسبيده يا نه، چنانچه احتمال او در نظر مردم به جا باشد، مثل آن كه بعد از گِل‌كارى شك كند گِل به دست او چسبيده يا نه، بايد وارسى كند، يا به قدرى دست بمالد كه اطمينان پيدا كند (1) كه اگر بوده برطرف شده يا آب به زير آن رسيده است (2) .

(1) زنجانى: به قدرى دست بمالد كه براى خود او يا نوع مردم اطمينان پيدا شود. .

(2) بهجت: و اگر از روى غفلت وضو گرفت و بعد معلوم شد كه مانعى بوده، وضويش باطل است و اگر احتمال داد كه مانعى در كار نيست و به اميد عدم مانع، وضو گرفت يا غافل شد و بعد معلوم شد مانعى در كار نبوده صحيح بودن وضو خالى از وجه نيست.

مكارم: مسأله هر گاه انسان احتمال دهد مانعى در اعضاى وضو وجود دارد اگر احتمال آن عقلائى است بايد وارسى كند، مثل اين كه بعد از گِل‌كارى يا رنگ كارى شك كند مقدارى گِل يا رنگ به دست او چسبيده است.

[مسأله 294 جايى را كه بايد شست و مسح كرد]

مسأله 294 جايى را كه بايد شست و مسح كرد هر قدر چرك باشد اگر چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد اشكال ندارد (1) . و هم چنين است اگر بعد از گچكارى و مانند آن چيز سفيدى كه جلوگيرى از رسيدن آب به پوست نمى‌نمايد بر دست بماند، ولى اگر شك كند كه با بودن آنها آب به بدن مى‌رسد يا نه، بايد آنها را برطرف كند.

(1) خوئى، زنجانى، تبريزى، سيستانى: اگر جايى را كه بايد شست يا مسح كرد، چرك باشد ولى چرك آن مانع از رسيدن آب به بدن نباشد، اشكال ندارد. .

مكارم: مسأله رنگهايى كه مانع رسيدن آب به بدن نيست، براى وضو ضررى ندارد ولى اگر مانع باشد يا شكّ كند كه مانع است يا نه بايد آن را برطرف سازد.

مسأله اختصاصى

بهجت: مسأله 299 كسى كه پوست بدن او چرب است، اگر چربى آن، جرم ندارد كه مانع رسيدن آب به پوست باشد، اشكال ندارد و اگر احراز كند كه محلّ وضو به طورى چرب است كه مانع رسيدن آب مى‌شود، اوّل خشك كند بعد وضو بگيرد.

[مسأله 295 اگر پيش از وضو بداند كه در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست]

مسأله 295 اگر پيش از وضو بداند كه در بعضى از اعضاى وضو مانعى از رسيدن آب هست و بعد از وضو شك كند كه در موقع وضو آب را به آنجا رسانده يا نه، وضوى او صحيح است (1) ، ولى اگر بداند كه موقع وضو ملتفت آن مانع نبوده، بايد دوباره وضو بگيرد.

اين مسأله در رسالۀ آيت اللّٰه مكارم نيست

(1) گلپايگانى، سيستانى: بقيه مسأله ذكر نشده.