توبه مى‌كنند و چنين شخصى از درجه اعتبار توبه ساقط نيست». [1]

سوّم آنكه:توبه كند و مدّتى بر توبه خود ثابت و مستقيم باشد و پس از مدّتى در بعضى از گناهان شيطان و نفس أمّاره بر او غالب شوند و از دفع آنها از خود عاجز شود، و از روى عمد و قصد مرتكب آن گردد.و امّا با وجود اين،مواظبت بر طاعات نمايد.و اگر گناهانى را كه قدرت بر آن نداشته باشد تارك باشد.و همچنين در بعضى گناهان، عنان نفس خود را بگيرد و بعد از ارتكاب آن گناه هم قصد توبه از آن را بكند و بگويد:

امروز و فردا توبه از آن خواهم كرد و ليكن نفس،هر روز او را فريب دهد و گويد:فردا توبه كن.و به اين سبب،توبه او تأخير افتد.و صاحب اين درجه را صاحب نفس مسئوله خوانند و اميد نجات به چنين شخصى نيز هست.

چهارم آنكه:توبه كند و مدّتى بر آن ثابت باشد بعد از آن توبه خود را بشكند و به لجّه گناهان فرو رود و از ياد توبه در رود و مطلقا ندامت و پشيمانى از گناهانى را كه مى‌كند نداشته باشد.و صاحب اين،صاحب نفس أمّاره است.و شرّ او بر خيرش غالب است و از درجه توبه كنندگان ساقط است.

عدم اعتماد به نفس نبايد مايۀ پشيمانى از توبه شود

و مخفى نماند كه:هرگاه كسى از گناهى كه كرده پشيمان شود و توبه كند و ليكن به نفس،اعتماد نداشته باشد كه ديگر امر به گناه نكند و عود به آن ننمايد،و خاطر جمع از خود نباشد،نبايد به اين سبب از توبه باز ايستد و چنان گمان كند كه توبه او فايده نمى‌بخشد،زيرا اين فريب شيطان است و از كجا مى‌داند كه ديگر متمكّن از آن معصيت خواهد شد.شايد پيش از آن با توبه از دنيا برود.و بايد قصد او اين باشد كه:ديگر عود نكند.و از خدا استعانت جويد.اگر به اين قصد وفا كرد به مطلب خود رسيده.و اگر نفس بر او غالب شد گناهان سابق او آمرزيده شده و از آنها خلاصى يافته.و به غير از اين،گناهى كه بعد از اين توبه مرتكب شده بر او چيزى نيست،و اين از مطالب عظيمه و فوايد جليله است.پس نبايد خوف از شكستن توبه،كسى را از توبه باز دارد،بلكه بايد مبادرت به توبه نمايد.و اگر بعد به گناه عود كند باز دفعة توبه كند و از عقب آن حسنه به جا آورد كه محو آثار آن گناه را بكند.

و در بعضى از اخبار وارد شده كه:«اگر كسى در عقب گناه،هشت امر به جا آورد اميدوار به عفو آن گناه باشد:عزم بر توبه آن داشته باشد.و شايق باشد كه ديگر مرتكب