تربيت پدر مستغنى شوند خداى-تعالى-بهشت را بر او واجب مى‌كند». [1]

و شكى نيست در اينكه خمود از شهوت و ترك نكاح،باعث حرمان از همه اين فوايد مى‌شود.

و بدان كه همچنان كه اين فوايد از براى نكاح هست،از براى آن آفات و بليّات بسيار نيز هست،مانند:احتياج به مال،و صعوبت تحصيل قوت حلال،-به خصوص در امثال اين زمان-و كوتاهى در حقوق زنان،-به خصوص با تعدد ايشان-و صبر بر اخلاق آنها،و تحمل بدخوئى و آزارشان،و تفرقه خاطر به جهت تحصيل آنچه به آن احتياج مى‌شود،و امثال آنها.

و غالب آن است كه:بدين جهت صاحبان عيال به دنيا فرو مى‌روند و از ياد خدا غافل مى‌شوند،و از كارى كه براى آن خلق شده‌اند باز مى‌مانند.پس سزاوار به حال هر كسى آن است كه:مجتهد نفس خود باشد،و احوال خود را ملاحظه كند.و فوايد و مفاسدى كه مذكور شد به نظر در آورد و ببيند كه در حق او كدام طرف بهتر است و به آن رفتار كند.اما چه سود!تا آدمى مبتلا نشده است«غايله» [2]آن را بر نمى‌خورد و بعد از آنكه گرفتار شد چاره نمى‌تواند كرد.

فصل سوم:عفت،ضد شره و خمود

دانستى كه ضد اين دو جنس،صفت«عفت»است.و آن عبارت است از:مطيع و منقادشدن قوۀ شهويّه از براى قوۀ عاقله،تا آنچه امر فرمايد در خصوص اكل و شرب و نكاح و جماع،متابعت كند.و از آنچه نهى فرمايد اجتناب نمايد.و آن حد اعتدال است،كه در شرع و عقل پسنديده است.و دو طرف افراط و تفريط آن مذموم و ناپسند است.

پس گمان نكنى كه آنچه وارد شده است در فضيلت جوع و گرسنگى،افراط در آن ممدوح باشد.چگونه مى‌تواند چنين باشد!و حال اينكه غرض از خلقت انسان،بندگى كردن است و آن موقوف است بر قوت،و نشاط طبع.و شكى نيست كه گرسنگى بسيار قوّت را زايل،و نشاط را باطل مى‌كند.پس مراد از آن:اندك خوردن است به حدى كه آدمى ثقل غذا را نفهمد و حيوانيت بر او غالب نشود و هميشه راغب به غذا بوده باشد.

نه به حدى كه از قوت بيفتد و مزاج را فاسد كند،زيرا كه آن خارج از حد اعتدالى است كه مقصود شارع است.و غير از معنى عفت است،كه در اخبار بسيار،مدح آن وارد شده.